Verhalen

Rob Hoogstraten uit Haarlem is onvrijwillig dakloos en verblijft nu in de opvang Velserpoort van HVO-Querido. Hieronder legt hij uit waarom hij de toekomst toch met vertrouwen tegemoet ziet.

SEPTEMBER

Weekend

Na een weekje van vier dagen werken bij Ecosol is het voor mij weekend. Vrijdag, zaterdag en zondag. Hoe ga ik dit invullen?
Als je geen dagbesteding hebt op de Velserpoort, dan dien je uiterlijk om 10:00 uur het pand te verlaten en moet je maar zien hoe je de dag doorbrengt tot 18:00 uur, want dan gaat de nachtopvang weer open.
Met het mooie weer van de afgelopen tijd vermaak ik me wel, ik heb veel gefietst. Binnenkort gaan we richting de winter, dus slechter weer. Ik hoop dan in mijn eigen huisje te zitten.
De kunst is proberen een vast programma te hebben in je bezigheden. Zo ga ik op vrijdag naar de BCT om me te melden en mijn post op te halen. Verder haal ik in de middag een kop koffie halen bij Stem in de Stad. Op zaterdag rijd ik langs een supermarkt voor wat eten en drinken om daarna naar mijn vaste stek aan het Spaarne te gaan. Of ik ga Spaarnwoude in.

Stompe toren

Meestal doe ik dit op zondag omdat er dan tot 12:00 uur in de hele stad niets te doen is, alles is nog gesloten. Ik ga dan naar mijn favoriete café in Spaarndam voor een paar koppen koffie en dan fiets ik een beetje rond in Spaarnwoude. Ga af en toe op een bankje zitten om wat te lezen of te schrijven. Midden in dit gebied ligt een dorpje, het is meer een buurtschap, want het bestaat uit een aantal boerderijen en een kerkje. Dit kerkje heeft een stompe toren en is een goed oriëntatiepunt als je midden in het gebied zit.

Op een willekeurige zondag ben ik daar eens binnengestapt. Ik bevond me in een kleine ruimte waar stoelen in strakke rijen stonden opgesteld alsof er op elk moment een kerkdienst kon beginnen. Maar die tijd is allang vervlogen. Het kerkje wordt nu gerund door een aantal vrijwilligers en beheerd door de vriendenclub van de stompe toren en donateurs. Er zijn op zondag concerten en exposities van kunstenaars uit de regio. Ik heb daar een paar uur heerlijk aan mijn blog kunnen werken.
Bijzonder zijn ook de graven rondom de kerk. Niet iedereen mag daar worden begraven worden, dat mag alleen onder bepaalde voorwaarden. Zo trof ik een graf van een oud burgemeester van Amsterdam en zijn vrouw. En verder een recent graf van de burgemeester van Haarlemmerliede. Voor mij is dit een plek om regelmatig terug te komen. Maar nu is het tijd om mijn thuisbasis weer op te zoeken.

Ziek zijn

Het beste is de opvangperiode door te komen zonder ziek te worden. Je leeft met een hoop mensen bij elkaar, dus je kan zomaar iets oplopen. Ik heb bij de wethouder gepleit voor een tbc-test voor nieuwkomers, want is onbekend wat ze onder de leden hebben. En lang niet iedereen is hygiënisch op zijn lichaam, dat zie ik vaak in de opvang. Maar de gemeenteraad zag hier de noodzaak niet van in.

Als je dan toch een keer hondsberoerd wakker wordt, is het heel moeizaam om de begeleiding ervan te overtuigen dat je die dag binnen wilt blijven. Ik weet dat van medebewoners en heb het zelf ervaren aan het begin van dit jaar. Je moet gewoon naar buiten en maar zien hoe je het stelt.
Ik had toen de hele week een soort van buikgriep en ben in de buurt van het ziekenhuis gebleven om een wc nabij te hebben. Nu loop ik al een paar weken met een beeninfectie. Ik kon gelukkig een doktersverklaring overleggen, maar dan nog moet je sommige begeleiders en beveiligers tig keer uitleggen dat je ziek bent. En bij mij was het nog zichtbaar ook! Uiteindelijk heeft mijn maatschappelijk werker een plek in de ziekenboeg voor mij geregeld.

Ziekenboeg

In de ziekenboeg heb je een grote kamer voor je zelf met een wastafel, een ijskastje, kluisje en een tv. Het ontbijt en avondeten komen ze brengen en is verder oké. Het bed kun je in hoogte verstellen en ook het voeteneind, ideaal voor mijn been.
HVO-Querido beschikt over een drietal kamers in het gebouw van de RIBW. Verder controleert een verpleegkundige van de GGD jouw genezingsproces. Ik heb hier twee weken doorgebracht.
Ik denk dat HVO-Querido eens moet gaan nadenken over een menswaardig ziekenbeleid.
Het kan toch niet zo zijn, wanneer je per ongeluk komt te overlijden, dat je met de uitvaartonderneming al moet regelen dat ze je voor 10:00 uur buiten zetten. Liefst in een lijkkist. Dit is misschien een beetje overdreven, maar ik maak hier wel een punt om het huidige beleid te herzien.

Struinen

Het gebeurt mij weleens aan het eind van de maand, dat ik platzak ben en het is nog weekend ook. Geen euro in mijn zak. Wat te doen? Nu kun je natuurlijk naar de dagopvang Wilhelminastraat gaan voor koffie en zo, maar daar wil ik zo weinig mogelijk komen of het moet echt superslecht weer zijn. Dus ik ga bij slecht weer naar de buren, dat wil zeggen het ziekenhuis voor gratis koffie. Daar moet je ook niet te lang rondhangen, want dan trapt de beveiliging je naar buiten. Ik pak ook regelmatig een bakkie in de Plusmarkt of Albert Heijn, met een beetje mazzel kun hier en daar een blokje kaas of worst pakken. Verder heb je dan Stem in de Stad, waar je ‘s middags terecht kunt. Op zaterdag kun je ook de markt afstruinen om bij diverse kraampjes wat te proeven. Het is even overleven, maar het is zo weer maandag.

Fit gebit

Het is al erg genoeg als je, om welke reden dan ook, dakloos raakt. Maar dat hoeft men niet direct aan je gebit te zien. Om die reden is het project Fit gebit opgezet. Om vanuit de daklozenopvang je leven weer op poten te krijgen, moet je nog weleens met diverse instanties onderhandelen, zoals gemeente, woningcorporaties en dergelijke. Het lijkt veel op solliciteren, dus om ergens een kans te krijgen, moet je er niet als een dakloze uitzien.
Fit gebit is een samenwerkingsverband van een tandarts en tandtechnicus. Een deel van de behandeling wordt betaald uit je basisverzekering en de extra kosten worden vergoed door HVO-Querido, dat daar een speciaal potje voor heeft.

Nu ben ik daar aan begonnen, maar of ik het afmaak is nog maar de vraag. Ik ben vorig jaar naar de tandarts geweest. Deze heeft mijn gebit gereinigd, tandsteen verwijderd, een gaatje gevuld en het geheel in kaart gebracht. Ik had toen nog geen fit gebit, maar wel een fris gebit. Nu moet ik eigenlijk naar de tandtechnicus. Ik zie er tegenop om alles eruit te laten rossen en een klikgebitje te laten zetten. Verder heb ik de inschatting gemaakt dat het een aantal behandelingen wordt bij de kaakchirurg. Dat heb ik in het verleden al genoeg gehad. Dus ik moet nog maar even zien wat ik ga doen.

OKTOBER

Ecosol

Bomen en struiken zijn in de rui, hun afgeworpen loof weeft een dik tapijt van bladeren op straten en pleinen. Het is herfst. Ook in de biologische tuin van Ecosol loopt alles een beetje op zijn eind. Het zaaien en planten is afgelopen. Het wordt nu voorbereiden en plannen maken voor het voorjaar. De laatste oogst binnenhalen zoals spruiten, wat andijvie, snijbiet en dergelijke.
Ik heb de kas wat opgeruimd en rommel wat in de vijver. Verder gaan we nieuwe plantenbakken maken en bollen planten.

Eigen woning

Het heeft even geduurd, maar nu heb ik dan toch mijn eigen stek. Ik moest even wennen aan een nieuw leven, maar ik besef steeds meer dat ik mijn vrijheid en mijn eigen bestaan weer terug heb.

Alleen, met het verkrijgen van een woning ben je er nog niet, vooral niet als je moet verhuizen naar een andere gemeente. Ik moest me opnieuw inschrijven en uitkering aanvragen. Dat betekent een hoop papierwerk en afwachten of de desbetreffende gemeente alles op tijd afhandelt. Het aanvragen van extra bijstand en huurtoeslag kun je pas doen na ondertekening van het huurcontract.

Na zes tot acht weken mag je blij zijn het geld te ontvangen. Terwijl er toch op tijd huur moet worden betaald. Gelukkig kon ik mijn financiële verplichtingen nakomen. Weer een zorg minder.
Ik ben nog niet ingericht, alleen het meest noodzakelijke. Ik moet nog schilderen in de komende maanden, wanneer de werkzaamheden in de tuin stilliggen. De definitieve verhuizing staat gepland voor begin volgend jaar.

Beeldvorming

Het onderwerp beeldvorming of imago heb ik nog niet behandeld in mijn blogs. Het gaat over de gemiddelde burger en hoe die aankijkt tegen daklozen. Ik heb dat zelf ook ervaren bij vrienden en kennissen. Wanneer ze horen dat je dakloos bent, verandert hun houding op slag. Ze zoeken minder contact met je. Het lijkt wel of je melaats bent.

Er worden bij de Velserpoort weleens dozen met broodjes, snacks en dergelijke binnengebracht door mensen, die wat over hadden na een vergadering of feestje.
Ook kleding wordt regelmatig langs gebracht. Ik vraag me weleens af of dit echt gemeend is. Er zijn ook mensen die dit doen om de schijn naar de buitenwereld op te houden dat ze heel sociaal zijn.
Als je niet voldoet aan het stramien van ‘huisje, boompje, beestje’ ben een outsider, outlaw of zwerver. De gemiddelde burger heeft nog steeds het beeld van Swiebertje voor zich. Maar die tijd is allang voorbij. Er zijn inderdaad daklozen die er zo uitzien, maar ik heb in de opvang ook mensen gezien, die er uitzien als een zakenman. Niet iedereen in de opvang is een verslaafde. Ik heb mensen gekend die vroeger een eigen bedrijf hadden, maar door omstandigheden, zoals een faillissement, in de opvang terecht kwamen. Ook waren er mensen met gewoon een baan, alleen hadden ze geen dak boven hun hoofd. Dus de groep daklozen in de opvang is heel divers.

Ik denk ook dat kennissen en vrienden die mij op een afstand houden, mij zien als een bedreiging. Hetzelfde kan hun namelijk ook overkomen. Ook merkte ik wel dat de gemiddelde burger wel wat wilde doen voor daklozen, maar wel op een veilige afstand. Ze willen je niet in hun achtertuin. Het blijft moeizaam het beeld van daklozen te veranderen, de tijd zal het leren.

Meer afleveringen

De zoektocht van Rob Hoogstraten naar een woning is een serie verhalen. Kijk hier voor deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5 en deel 6.