Teammanager Irma Steltenpool is voorzitter van de vakgroep Naasten en informele steun. Zij vindt het leuk en waardevol om kennis en expertise te delen met bevlogen mensen. En ze heeft nog veel meer argumenten voor haar stelling dat deze vakgroep voor HVO-Querido van groot belang is.
‘Vakgroep Naasten en informele steun, ik geef het toe, de naam bekt niet echt lekker,’ aldus Irma Steltenpool. ‘Als iemand iets beters en pakkends weet, heel graag. In de Krachtmethodiek heet het leefgebied sociale relaties en naasten. Het was de bedoeling om de vakgroep dezelfde naam te geven, alleen werd dan nog langer, vandaar.
Het gaat dus om het betrekken van mensen uit het netwerk en de directe leefomgeving van cliënten. Ik vind het een heel mooi thema. Het is een manier van werken waarmee nog zoveel is te winnen voor onze cliënten.
Kwaliteit
De vakgroepen borgen en ontwikkelen zorginhoudelijke thema’s ter ondersteuning van het werk van begeleiders in de zorgteams. Door de vakgroepen verbeteren we de vindbaarheid en het gebruik van vakkennis. Hiermee dragen we bij aan de kwaliteit van zorg.
Tevens halen we als vakgroep kennis van buiten naar binnen om de expertise over ons specialisme verder te ontwikkelen
Uit de praktijk
Bij Samen Sterk Wonen is het samenwerken met naasten in de begeleiding en het wonen zelfs een vereiste. Triadisch werken heet dat. Zelf was ik tot 1 januari dit jaar teammanager bij Samen Sterk Wonen West. Die afdeling hebben we zelf van de grond af opgebouwd, daar lag geen draaiboek voor klaar. Medewerkers hebben in de praktijk uitgevonden hoe je dat doet met elkaar. De teams zijn het gewoon gaan doen, ze zijn gaan leren, samen met cliënten en naasten. Gaandeweg hebben ze ook trainingen gevolgd in triadisch werken, deelgenomen aan onderzoeken en gekeken bij externe partners om meer expertise op te doen.
Intern hebben we daarbij veel gehad aan het Onderzoeksbureau en de naastenadviseur. Het is leuk en boeiend om zelf een werkwijze uit te vinden, ook al is dat niet altijd even makkelijk.
Daar en in mijn jongvolwassenenteams zie ik in de praktijk wat de betrokkenheid van naasten doet met cliënten en hoe het bijdraagt aan hun herstel. Daardoor is mijn bevlogenheid nog verder gegroeid.
Irma Steltenpool, voorzitter van de vakgroep Naasten en informele steun
Samenhang
Er gebeurt al jarenlang van alles bij HVO-Querido op het gebied van het betrekken van naasten bij de begeleiding van cliënten, maar de samenhang ontbrak. Dat is een van de redenen om hier een vakgroep voor op te richten. Kennis, vaardigheden en een gezonde dosis nieuwsgierigheid op één plek bij elkaar brengen zodat we overzicht krijgen. Niet alleen een overzicht van wat er allemaal gebeurt, maar ook een helder beeld van wat goed werkt, wat minder gaat en wat er nog moet gebeuren. Met zo’n samenhang is al veel gewonnen.
Vasthouden
Een ander groot voordeel van de vakgroep is dat je kennis borgt. In het verleden hebben we te vaak gezien dat expertise op bepaalde onderwerpen bij een enkele collega lag. Als die vertrekt, is ook je kennis verdwenen. Dat is echt zonde. Als vakgroep ben je met een hele groep, dat is veel minder kwetsbaar.
Onderzoek
In 2023 zijn er twee onderzoeken afgerond naar het werken met naasten bij HVO-Querido en is er een tussenrapportage verschenen van een lopend onderzoek naar netwerkondersteuning. De overkoepelende conclusie is dat er steeds meer aandacht is voor het werken met naasten, maar dat veel begeleiders in de praktijk nog veel handelingsverlegenheid ervaren. De uitkomsten van de verschillende onderzoeken zijn of worden besproken in de vakgroep Naasten en informele steun. De uitkomsten daarvan nemen we mee bij het ontwikkelen van beleid en deskundigheidsbevordering.
Visie
Als vakgroep hebben we momenteel de wind mee, om het zo te zeggen. Naasten betrekken was een paar jaar geleden nog iets bijzonders, een paar teams deden dat. Nu zij we er van overtuigd dat de samenwerking met naasten bijdraagt aan het herstel van cliënten en is het onderdeel van de visie van HVO-Querido. Daarmee raakt het alle begeleiders en bijna alle teams.
Naasten weten heel veel van de cliënt, ze hebben vaak al veel meegemaakt samen. Naasten kunnen je inzicht als begeleider enorm vergroten. Dus waarom zouden we niet samenwerken? Het vraagt tijd en ruimte om het contact aan te gaan en de samenwerking op te bouwen, maar dat is een investering die loont.
Naast dat we zelf de meerwaarde zien en ervaren, wordt ook vanuit de landelijke politiek en de gemeente ( onze financiers) van ons verwacht dat we mensen uit het netwerk en directe omgeving ( waaronder dus naasten) betrekken
Inspireren
Wij willen dat medewerkers onze vakgroep makkelijk vinden en benaderen. Zonder drempel. Zij kunnen een beroep op ons doen om samen stap voor stap netwerken te versterken. Wij willen informeren en mensen inspireren door mee te denken en successen te delen. We kunnen ook helpen bij casussen. We merken dat collega’s soms handelingsverlegen zijn als het gaat om naasten. Ze schermen dan bijvoorbeeld met privacy en roepen dat de cliënt het niet wil. Als vakgroep willen we collega’s graag laten zien hoe het ook kan. Dat je in het contact met naasten niet automatisch hoeft te vertrekken vanuit de AVG, bijvoorbeeld. Daar reiken wij tools en handvatten voor aan.
Samenhang
Veel dingen zijn er al en doen we al, ook al noemen we het soms anders. De vakgroep heeft het overzicht en bewaart de samenhang. Hé, dit missen we! Waar kunnen we dat halen?
Het is ook gewoon leuk om je expertise te delen met bevlogen mensen, om je samen vol energie in te zetten voor een onderwerp dat je na aan het hart ligt. En om samen te werken met zoveel verschillende disciplines, dat creëert verbinding.
Lerend
We kennen het woord vakgroep vooral van de universiteit. Dat is niet voor niks, je moet bij ons echt supergeleerd zijn om mee te doen, haha! Nee hoor, wij kijken naar praktijk-, ervarings- en wetenschappelijke kennis. Wij zijn dus niet vies van theoretische kennis, maar we zijn meer een lerende dan een geleerde vakgroep. Ook al hebben we inmiddels flink wat vakkennis.
Ik nodig collega’s van harte uit om zich bij ons aan te sluiten. Het belangrijkste is dat je affiniteit hebt met het onderwerp samenwerken met naasten en dat je kennis wilt delen en laten groeien. We zoeken met name nog leden uit de 24-uursvoorzieningen, de ambulante teams voor volwassenen de beschermende woonvormen.
Uitdagingen
Ik zie twee grote uitdagingen de komende tijd voor de vakgroep Naasten en informele steun. De eerste is de beweging van richtlijn naar beleid. We hebben nu alleen de kaderbrief en de Richtlijn Samen met Naasten. Daar staat veel goeds is, maar het is naar onze zin te mager. Wij maken ons dan ook hard om deze richtlijn te vervangen door helder beleid in samenhang met de andere onderdelen uit de Krachtmethodiek. We wille daar interne partners bij betrekken om tot een gedegen implementatie en borging te komen. Daar zijn inmiddels al de nodige stappen in gemaakt en daar blijven we ons de komende periode verder op focussen.
Luisteren
De tweede uitdaging is hoe wij ons als vakgroep en thema positioneren in de veelheid aan dingen die ook om aandacht vragen van begeleiders. Wij denken dat onder meer te doen door goed naar collega’s te luisteren, voortdurend in gesprek te gaan er ervoor te zorgen dat we blijven aansluiten bij de vraag. Medewerkers moeten het gevoel hebben dat ze bij ons terecht kunnen. Dat ze inzien: hé, het helpt mij!
Daarnaast bieden we ook actief een en ander aan. Zoals de mogelijkheid tot casuïstiekbespreking, bijeenkomsten met zorgcoördinatoren en aandachtsfunctionarissen naastenbeleid. De vakgroep is geen doel op zichzelf. Wij dragen bij aan de kwaliteit van zorg.’
