Op de kop van de Dappermarkt in Amsterdam Oost ligt de woonvoorziening Domselaerstraat van HVO-Querido. Hoe is het om hier te wonen en te werken? Een gesprek met drie bewoners en twee medewerkers om daar achter te komen.
Bij de Domselaerstraat wonen 26 mensen. Er werken veertien mensen: vijf persoonlijk begeleiders (waaronder twee verpleegkundigen), zeven ondersteunend begeleiders (waaronder twee huishoudelijke ondersteuners), een zorgcoördinator en een teammanager.
Het is een tamelijk nieuwe loot aan de stam van HVO-Querido, op 9 december 2014 is de voorziening officieel geopend. HVO-Querido deelt het pand met Arkin, eerder was op de locatie een woontrainingscentrum van Mentrum gevestigd.
Een stap verder
Zorgcoördinator Romany van der Meulen: ‘We zijn in de eerste plaats gestart als doorstroomvoorziening voor bewoners van Sporenburg en Reigersbos, dat zijn klinieken van Mentrum, en uit de Bochholtstraat, een kliniek van GGZ inGeest. Het zijn over het algemeen allemaal cliënten met een hoog zorgzwaartepakket. Zij zijn weliswaar klaar om een stap verder te zetten, maar nog niet in staat om uit de kliniek meteen naar kleinschalig beschermd wonen of begeleid wonen te gaan. Wij bieden die tussenfase. Onze bewoners kunnen zich hier rustig voorbereiden op de volgende stap. Doorstroom kan een doel zijn, maar er is geen limiet aan het verblijf bij ons. Het gaat erom wat de mensen nodig hebben en wat hun wensen zijn op het gebied van wonen en invulling van de dag.’
Domselaerstraat, Romany en Kiki
Een huiselijke sfeer
Kiki Altmann, ondersteunend begeleider, vindt de Domselaerstraat een dynamische afdeling waar veel werk wordt verzet. ‘Er gaat bijvoorbeeld best veel tijd zitten in het verzorgen van de maaltijden. Boodschappen doen en koken voor meer dan 26 mensen is heel leuk, maar is best een klus, want je hebt ook mensen die vegetarisch willen eten, of koosjer, dat kan natuurlijk. De begeleiding kookt, de bewoners mogen daarbij natuurlijk helpen, graag zelfs, dat stimuleren we ook, maar het is onze verantwoordelijkheid dat er een goede en gezonde maaltijd op tafel komt. Voor elk wat wils. Goed en afwisselend eten is heel belangrijk, het past ook in de huiselijke sfeer die we hier willen creëren. Dus net als thuis zorgen we in het weekend voor iets extra’s, dan bakken we bijvoorbeeld een taartje. Ook dit doen we samen met de bewoners.
Spannend
Ook al heb ik het nu al vaak gedaan, ik vind het toch telkens weer spannend of het lukt om voor zoveel mensen te koken en of bewoners het lekker zullen vinden.
Wij willen graag dat bewoners zich hier thuis voelen. Dat betekent ook dat we zo min mogelijk met de huisregels wapperen. Alle bewoners hebben een sleutel van de lift en de voordeur. Omdat we geen ongewenst bezoek willen, is er een portier met een sluis. Ook daardoor voelen bewoners zich hier veilig.
Alle bewoners hebben een eigen koelkastje. Enkele kamers hebben een eigen wc en badkamer, bij de rest wordt het sanitair gedeeld.’
Team Domselaerstraat, de vrouwen
Thuis
Jordy Stein is een bewoner van het eerste uur. ‘Ik kwam van Sporenburg. Ik ben opgegroeid in Zuidoost. Het is hier geen kliniek. Ik voel me hier thuis, voorlopig wil ik hier blijven. Maar uiteindelijk wil ik natuurlijk een eigen kamer, het liefst in het centrum van Amsterdam, de Jordaan of zo. Ik ben nu 29, dat is een mooi doel voor mijn 30e. Omdat ik de eerste bewoner was, kon ik zelf een kamer uitzoeken. Ze koken hier heel lekker, ik houd erg van Hans z’n kip [Hans Schogt is een persoonlijk begeleider bij de Domselaerstraat, red.]. We hebben een fitnessruimte, daar wordt best veel gebruik van gemaakt, met twee fietsen en een trilplaat en er is een pingpongtafel. Ik maak graffiti, nu vooral met Paint op de computer. Een dag per week ga ik naar muziekstudio Underground [muziekproject van HVO-Querido in de Rivierenbuurt, red.], ik rap al sinds mijn achtste. Method Man is mijn favoriete rapper. Ik speel verder graag op de Playstation. We hebben hier een hele grote tv, als je de Playstation daarop aansluit, lijkt het wel of je er echt middenin zit.’
Een grote familie
Romany van der Meulen: ‘Er gebeurt hier van alles, er wordt gesport, momenteel zijn collega’s een volleybalteam aan het opzetten, een mix van bewoners en medewerkers, mensen zijn voortdurend creatieve dingen aan het doen, op vrijdag oefent hier een band. We zijn nog heel jong als team. Dat pionieren maakt het hartstikke leuk. Ik leer in korte tijd heel veel, zowel van collega’s als van bewoners. De dagen vliegen hier voorbij, dat ervaar ik als positief. Het is ook leuk om dingen samen te doen. Eigenlijk zijn we hier een soort grote familie, je bouwt een sterke band op met elkaar.’
Team Domselaerstraat, de mannen
Jezelf vermaken
Bewoonster Orecia Creebsburg gaat twee dagen per week naar een zorgboerderij in Amsterdam Noord. Bij de Domselaerstraat steekt zij ook de handen uit de mouwen. ‘Alle bewoners doen corvee, de een wat meer dan de ander. Ik speel hier vaak een soort “gastvrouwtje,” dat vind ik helemaal niet erg. Ik woon hier en ik doe het graag voor mijn medebewoners. Op zondag help ik vaak bij de kamercontrole, dan komen er veel kopjes terug naar de keuken die bewoners hebben meegenomen naar hun kamer.
Je moet jezelf vermaken in het leven, zo is het hier en zo is het overal.
Ik heb ook een paar jaar bij Amerbos gewoond [een woonvoorziening voor jongeren van HVO-Querido in Amsterdam Noord, red.]. Hier zijn veel bewoners wel een stuk ouder dan ik. Ik ben er bijna rijp voor om meer zelfstandig te gaan wonen, het liefst in de buurt van de Scheldestraat, want daar woont mijn moeder, en dan in een huis met een serre, zodat ik gezellig naar buiten kan kijken.’
Warmte toevoegen
Kiki Altmann legt uit hoe een gemiddelde dag eruit ziet bij de Domselaerstraat: ‘De vroege dienst begint om zeven uur. Om acht uur wordt er voor de eerste keer medicatie uitgedeeld en om half negen is het ontbijt. We hebben twee eetkamers, dat is vooral heel praktisch met 26 bewoners. Dan gaan de meeste bewoners naar hun dagbesteding. Iedereen doet wat anders, mensen gaan naar allerlei activiteitencentra en werkprojecten. Om half een is de lunch en om een uur wordt er weer medicatie uitgedeeld. Bewoners helpen bij de maaltijden. Voorbereiden, tafel dekken, afruimen. Iedereen doet corvee. We hebben drie diensten op een dag, de vroege van 7:00 tot 15:30 uur, de tussendienst van 11:00 tot 19:30 uur en de late van 14:30 tot 23:00 uur. De laatste twee zorgen voor de boodschappen en het koken. Om vijf uur ’s middags wordt er weer medicatie uitgedeeld en om zes uur is het diner. Om een uur of acht ’s avonds drinken we een kopje koffie en om negen uur is er een laatste medicatiemoment.
Het diner is zo’n beetje het hoogtepunt van de dag. De bewoners zijn er nieuwsgierig naar en vragen vaak ’s middags al wat we gaan eten. Je bent er behoorlijk lang mee bezig en het is in een mum van tijd op.
Het is fijn als je ziet dat bewoners het naar hun zin hebben, dat ze een fijne dag hebben. Je werk doet ertoe omdat je merkt dat je warmte toevoegt. Aandacht geven komt het contact met de bewoners ten goede. Samen naar de markt gaan, een stukje lopen, meegaan naar de dokter of een kopje koffie op een terras, je bouwt een goede verstandhouding op, een band.’
Levendig en gezellig
Domselaerstraat, uitzicht op de Dappermarkt
Romany van der Meulen: ‘We zijn gezegend met de Dappermarkt voor de deur. Niet alleen is de buurt daardoor heel levendig en gezellig, je kunt er ook goed en voordelig boodschappen doen. Met veel kooplui hebben wij een goede verstandhouding. Zo halen we kaas en vleeswaren altijd bij Boer Geert, zo heet die zaak echt.
Omdat ons pand hiervoor een kliniek was, is de buurt al aan ons gewend, dat scheelt.’
Goed
Judith Feldmann doet overdag nog niet zoveel. ‘Soms maak ik een wandelingetje, maar vaak lig ik op bed of zit een beetje in de algemene ruimte. Tv kijken doe ik zelden. Om ongeveer elf uur ga ik naar bed.’ Zij krijgt wel regelmatig vrienden op visite. ‘’s Avonds krijg ik vaak bezoek van Jacqueline en Hans, die ken ik uit de tijd dat ik op de Ceintuurbaan woonde, een mooie straat, ik woonde vlakbij de Ruysdaelkade. Op je kamer heb je hier net genoeg ruimte om twee mensen te ontvangen, maar dan moet er wel een op het bed zitten.
Ik houd ervan om mensen te verwennen met kleine dingen, bijvoorbeeld lekkere koffie voor iemand halen met een chocolaatje erbij. Ik wil wel weer op mezelf gaan wonen, maar op het ogenblik niet. Voor nu zit ik hier goed.’
Romany van der Meulen: ‘Voor mij is een van de grote uitdagingen om bewoners aan goede dagbesteding te krijgen. Zingeving en structuur in je leven is voor iedereen belangrijk. Het is gezond om buiten de deur iets te doen te hebben, al is het maar een hobby. Daarnaast moeten we niet uit het oog verliezen dat mensen hier soms ook somatische ondersteuning nodig hebben. Sommige mensen moet je helpen met douchen. Het is behoorlijk aanpoten hier.’
