Op 5 juli jl. is bij HVO-Querido de naastenraad officieel van start gegaan. De naastenraad is een medezeggenschapsorgaan dat de collectieve belangen van familie, partners, vrienden en andere naasten van de cliënt behartigt, officieel een feit. Wie zijn de mensen die in de eerste naastenraad zitten en wat is hun motivatie?
Anneke Ruitenberg is voorzitter van de naastenraad. Ze is gepensioneerd en bekleedt een aantal bestuurlijke functies voor non-profitinstellingen. Anneke heeft veel ervaring op het gebied van belangenbehartiging en is een echte vergadertijger. Ze is gewend om sturend op treden en mensen betrokken te houden.
Hoe kwam ze in contact met HVO-Querido? ‘Onze zoon woont in een Begeleid Wonen project van HVO-Querido. Ik vind het belangrijk dat naasten worden betrokken omdat zoiets het hele gezin raakt. Psychische kwetsbaarheid is niet iets dat je kunt oplossen zoals een gebroken been. Vanwege de betrokkenheid van de naaste kun je een betere zorg rondom de bewoner bereiken.’
Kwaliteitsverbetering
‘Het delen van problemen en samen zoeken naar oplossingen heeft altijd een meerwaarde’, zegt Anneke. ‘Soms is er geen oplossing, maar begrip tonen is vaak ook al genoeg. Samen Sterk Wonen Oost heeft achttien bewoners, hun naasten ken ik bijna allemaal. Ik maak praatjes met hen. Je herkent elkaars situatie. Het schept een band en het is een verrijking. Ik gun iedereen de meerwaarde van de betrokkenheid bij de begeleiding van een familielid of dierbare.’
‘Je kunt dan de zorg optimaliseren en bovendien mag je meedenken over de verbetering van de kwaliteit van de zorg in zijn totaliteit. Ik wil met de naastenraad proberen dit uit te rollen binnen HVO-Querido. Dat kan eng zijn voor naasten, en soms zitten bewoners daar niet op te wachten, maar we gaan het wel proberen, want het heeft beslist voordelen.
Lang niet iedereen kan dezelfde inspanning leveren op het gebied van naastenparticipatie omdat iedereen anders is en ieders omstandigheden nogal kunnen verschillen. Iedereen draagt bij naar zijn of haar vermogen. Je kunt dan kijken wat iemand wél kan doen.’
Sandra Bak werkt als zeden- en familierechercheur. Vier à vijf keer per week is ze aan het sporten, ze doet onder andere aan kickboksen en crossfit. Verder houdt ze van reizen, uitgaan, festivals, lekker eten en drankjes doen met vriendinnen.
Sandra’s dochter woont bij Samen Sterk Wonen West van HVO-Querido. Vandaar Sandra’s betrokkenheid bij de naastenraad. ‘Als naaste was ik vanaf het begin betrokken bij de totstandkoming van Samen Sterk Wonen West. Ik ben daar ook actief in de naastenkring (dat zijn de vertegenwoordigers van de groep naasten) en met de bewoners. We vergaderen eenmaal in de maand. Na drie jaar staat het project. We begonnen met niets, we hebben het zelf, bewoners, persoonlijk begeleiders en naasten, vormgegeven.’
Meer contact
‘Ik vind het heel fijn dat ik als naaste betrokken ben. Je denkt dat je je eigen kind beter kent dan wie ook. Wat niet betekent dat jij altijd datgene doet wat het beste is voor hem of haar. De lijnen met de persoonlijk begeleiders zijn kort, waardoor je elkaar snel op de hoogte kan brengen van signalen dat het niet goed gaat.’
‘Mijn motivatie om lid te zijn van de naastenraad? Ik hoop dat we hiermee kunnen bereiken dat meer naasten hetzelfde kunnen ervaren als wij: dat ze veel meer in contact staan met de behandelaars en de persoonlijk begeleiders, en onderdeel uitmaken van het triadisch werken. (Dat betekent dat er een naaste betrokken is bij het individuele traject van een bewoner en bij het project in het algemeen) Ik merk dat het in ons project heel goed heeft uitgepakt. Dat gun ik meer mensen. Daarom wil ik dat dat breder wordt opgepakt bij HVO-Querido.’
Paula de Matos Teixeira komt oorspronkelijk uit Portugal en woont al bijna 40 jaar in Amsterdam. Ze werkt als maatschappelijk werker in de wijk. Via haar werk kwam ze in contact met HVO-Querido.
‘Ik zit in de naastenraad omdat ik hoop zodoende een steentje te dragen bij het promoten van het triadisch werken en de toepassing van het naastenbeleid bij HVO-Querido. Vanuit mijn werkervaring heb ik gemerkt dat het betrekken van naasten in hulpverleningsland niet vanzelfsprekend is.’
Dichter tot elkaar
‘Mijn motivatie om in de raad plaats te nemen? Voordat mijn dochter bij Samen Sterk Wonen Oost kwam wonen, ervoer ik dat die woonvorm ons uit elkaar dreef. Het leek alsof we twee geïsoleerde eilandjes waren. Maar sinds zij daar woont, ben ik er direct getuige van hoe positief triadisch werken kan uitpakken voor alle betrokkenen: bewoner, begeleider en naaste.’
‘Als bewoner en naaste komen we dichter tot elkaar en we leren elkaars behoeften en grenzen beter kennen en respecteren. Zo ontstaat er ruimte om individueel te groeien en elkaar op een positieve manier los te laten. Wat betreft samenwerking met de begeleiders: geweldig! Je leert veel van elkaar en je kunt elkaar beter ondersteunen.’
Jan Erik Dubbelman is sinds augustus 2021 met pensioen. Hij werkte bijna 40 jaar bij de Anne Frank Stichting. Momenteel brengt hij een flink deel van zijn tijd door met het in kaart brengen van onderduikplekken van Nederlandse joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast is hij betrokken bij verschillende internationale educatieve initiatieven over de Jodenvervolging.
Met zijn drie broers is hij eigenaar van vier panden in Arnhem. ‘Ooit bedoeld als pensioen, maar nu zie ik het meer als voorziening voor onze kinderen die beiden een psychische kwetsbaarheid hebben. En dat is een mooi brugje naar hoe ik bij HVO-Querido terecht kwam. Via de prijzenswaardige vereniging Ypsilon kreeg ik de tip dat er een project zou starten bij HVO-Querido voor jongeren met een psychische kwetsbaarheid. Dat werd Samen Sterk Wonen West.’
Een stem
‘Het is niet alleen een fijne woonplek voor de jongeren, maar je merkt ook echt dat ze, ondersteund door persoonlijk begeleiders en de naasten, stappen zetten. Of het nu gaat om medicijngebruik, samen activiteiten opzetten of loopbaanbegeleiding. Het merendeel van de bewoners van Samen Sterk Wonen West heeft nu werk of een vorm van dagbesteding. Dat is heel fijn om te zien. Het project maakt de wereld van de bewoners weer een stuk groter.’
‘Ik was dan ook enthousiast toen Jane Dest vertelde dat HVO-Querido een naastenraad in het leven riep. Het idee dat naasten ook bij andere woonvormen een stem kunnen krijgen, spreekt me erg aan. Hopelijk kan de betrokkenheid van naasten vaker worden toegepast bij HVO-Querido. Dat is ook het doel van de naastenraad.’
Corine de Jong zit sinds begin 2023 in de naastenraad. ‘Sinds mijn zoon al enkele jaren beschermd woont, gaat het steeds beter met hem. Ik kan weer gewoon zijn moeder zijn, en gezellig langskomen voor een bakje koffie… Goede zorg en aandacht krijgen voor je kind, maar ook voor jou als naaste, kan een heel groot verschil maken. Ik wilde daaraan graag – ook voor anderen – iets kunnen bijdragen. In de Naastenraad kunnen we als familie (of andere naasten) een echte gesprekspartner zijn voor HVO-Querido, en zo helpen om de zorg samen steeds beter te maken.’
Ondersteuning
De naastenraad wordt ondersteund door Renée Maijer van HVO-Querido. Contact opnemen kan via naastenraad@hvoquerido.nl.