De sociale wetenschappers Maaike van Vugt en Max Huber zijn bij HVO-Querido aan de slag gegaan als onderzoekers en hebben daarmee ons onderzoeksbureau nieuw leven in geblazen. Wat gaan ze zoal doen bij ons en wat beweegt hen daarbij? Een introductie.
Maaike en Max werken parttime bij onze organisatie, samen 36 uur per week. Maaike is daarnaast al vijftien jaar actie als wetenschappelijk medewerker bij het Trimbos-instituut, het onafhankelijke kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid. Max is al tien jaar verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam. Het onderzoeksbureau is onderdeel van de afdeling Strategie & Innovatie.
Onderzoeksagenda
Max Huber, die we eerder tegenkwamen bij onder meer Je Eigen Stek en het Respijthuis, legt uit wat er gaat gebeuren. ‘Op 10 maart organiseerden we een lunchbijeenkomst voor alle medewerkers die in vakinhoudelijk onderzoek geïnteresseerd zijn. De bijeenkomst was vooral bedoeld om ideeën en wensen uit de organisatie op te halen en een onderzoeksagenda op te stellen. We hebben ook heel veel gesprekken met allerlei mensen van HVO-Querido en dat heeft ook al veel mooie ideeën opgeleverd. Het hoeft niet allemaal groots en meeslepend te zijn, ook kleine vragen kunnen interessant zij om uit te zoeken. Achter de meeste vragen zitten bovendien meestal nog tal van andere vragen verstopt. We willen in ieder geval onderzoek doen naar thema’s die leven in de organisatie en daar mensen bij betrekken.’
Het onderzoeksbureau richt zich op vijf thema’s: professioneel handelen (1), participatie (2), nieuwe woonvormen en zorginnovatie (3), leefstijl, somatische zorg en positieve gezondheid (4) en inzicht in doelgroepen resultaten van zorg (5).
Kennis delen
‘De opdracht is drieledig,’ vult Maaike aan. ‘We inventariseren wat er al aan onderzoek is gedaan bij HVO-Querido, wat er op stapel staat en wat op korte termijn wenselijk is. Daarnaast zullen we zelf onderzoek initiëren en we willen HVO-Querido meer profileren als een organisatie die iets doet met de resultaten van onderzoek en die kennis met anderen deelt.’ Het onderzoeksbureau is ook beschikbaar om afdelingen te adviseren en ondersteunen, bijvoorbeeld voor verkenning of evaluatie van een werkwijze of project.
De onderzoekers staan voor alles open, maar hebben ook zo hun voorkeuren en stokpaardjes. Max is zeer geïnteresseerd in zelfbeheer en empowerment en alles wat daarmee te maken heeft, niet in de laatste plaats omdat dat ook het onderwerp is van zijn proefschrift. Maaike is al gepromoveerd en interesseert zich momenteel onder meer voor de resultaten van Housing First en andere vormen van ambulante begeleiding. ‘Maar leefstijl vind ik in dit werkveld ook een heel boeiend onderwerp waarmee je echt verschil kunt maken voor klanten,’ vertelt Maaike.
Nieuwsgierig
Wat maakt onderzoek doen leuk? ‘Je stelt een heleboel mensen, medewerkers, vrijwilligers, klanten, allerlei open vragen en de meeste mensen die je spreekt vinden het leuk om over hun vak en hun situatie te praten,’ aldus Max. ‘We doen geen onderzoek om het onderzoek,’ vult Maaike aan, ‘het staat te dienste van de kwaliteit van de zorg, het gaat erom de praktijk te verbeteren, dat is de drijfveer.’
‘Het begint met nieuwsgierigheid,’ stelt Max, ‘je wilt graag uitzoeken hoe iets werkt. Hoe zit het in elkaar? Wat doen we precies? Helpt dat? Waarom dan?
Vaak willen studenten in de sociale wetenschap in eerste instantie weinig van onderzoek weten, het heeft een beetje een stoffig imago, ze willen snel de praktijk in.’
‘Terwijl het er juist om gaat vanuit de praktijk de juiste vragen te stellen,’ aldus Maaike. ‘Even een stapje terug doen om de dingen in perspectief te zien. Vragen stellen biedt ook ruimte om te reflecteren op de inhoud van het vak. Wij merken dat de meeste professionals het fijn vinden om over hun werk te praten.’
‘Onderzoek is bijna nooit echt klaar,’ aldus Max. ‘Als iemand beweert: dit is het! Het absoluut laatste woord over dit of dat, dan moet je dat wantrouwen. De context verandert voortdurend.’
Lopende projecten
Het onderzoeksbureau is nu al volop aan de slag. Maaike: ‘We zijn bezig met verschillende grote en kleine projecten. We zijn bezig met opstarten van onderzoek naar Housing First en opvang voor ongedocumenteerden, maar ondersteunen ook de hondentraining, de HOT Challenge en het nieuwe team gedragsdeskundigen met zelf-evaluaties. Samen met Ahmed Sabri kijk ik naar bruikbare informatie die we uit het ECD (Elektronisch Cliëntendossier) kunnen halen. Ook verschillende andere collega’s weten ons goed te vinden om mee te denken over onderzoek. Samen met brancheorganisatie Valente werken we aan een landelijke onderzoeksagenda. Met Kwintes en Leviaan starten we een onderzoek naar wonen in de wijk.’
Max vult aan: ‘We gaan ook onderzoek naar de doorontwikkeling van Je Eigen Stek en adviseren bij de ontwikkeling van nieuwe vormen van cliëntwaarderingsonderzoek. Samen met de Hogeschool Utrecht en de Hogeschool Zuyd brengen we in kaart wat de impact van corona was op onze cliënten en medewerkers. We zijn met verschillende partijen in gesprek om daar uitgebreider onderzoek naar te doen. Daarnaast worden we regelmatig benaderd door studenten van hogescholen en universiteiten om hun te ondersteunen bij onderzoek’.
Leestips
Max vindt het Lexicon van empowerment van Tine Van Regenmortel een mooi voorbeeld van een goed, verassend en prettig leesbaar verhaal over het waarom van krachtgericht werken.
Maaike tipt twee boeken. Bemoeizorg van Tielens en Verster is een boek met praktische tips voor complexe zorg. Fijn geschreven, geen wetenschappelijk boek maar gebaseerd op de jarenlange ervaring van de auteurs. Alles overziend bij de mens uitgekomen is een selectie van het werk van de in 2017 overleden onderzoeker Frank van Hoof. Zijn analyses over de ontwikkelingen in de GGZ en de gevolgen daarvan voor mensen met een psychische kwetsbaarheid én zijn oproep tot een meer inclusieve samenleving zijn nog steeds relevant en actueel.
