Twee wethouders brachten afgelopen vrijdag een werkbezoek aan de opvanglocatie van HVO-Querido voor ongedocumenteerden aan de Plantage Muidergracht: Rutger Groot Wassink van Amsterdam en zijn ambtgenoot uit Groningen, Manouska Molema.
Daags na de Europese verkiezingen in ons land – de opvanglocatie fungeerde net als bij verkiezingen voor de Tweede Kamer als stemlokaal, de spullen zijn nog maar net opgeruimd – ontvangt teammanager Renate Bos de zorgwethouders, beiden van GroenLinks. De opvang ligt in de Plantagebuurt rond Artis en biedt onderdak aan 80 ongedocumenteerde volwassenen, zowel mannen als vrouwen. Het is daarmee de grootste van de zeven voorzieningen van HVO-Querido voor deze doelgroep in Amsterdam.
Ongedocumenteerden zijn mensen zonder een geldige verblijfsvergunning die vaak door de praktijk van het vreemdelingenbeleid in de knel zijn geraakt. HVO-Querido biedt deze opvang in het kader van het Programma Ongedocumenteerden Amsterdam. Deze opvang is onderdeel van de LVV (Landelijke Vreemdelingen Voorziening).
Opvang Plantage Muidergracht, v.l.n.r. Renate Bos, Barbra Velthuizen, Manouska Molema en Rutger Groot Wassink
Een goede verhouding met de buurt
De wethouders en hun bescheiden gevolg van enkele beleidsmedewerkers krijgen een rondleiding door het pand. Renate Bos, begeleider Iwan Ligtermoet en zorgdirecteur Barbra Velthuizen geven tekst een uitleg en beantwoorden vragen.
Wethouder Molema vindt de Amsterdamse opvang op het eerste gezicht wat warmer en huiselijker overkomen dan de locatie in Groningen. Dat komt wellicht door de leeftijd van het pand en door de omgeving, een rustige woonbuurt. In Groningen gaat het daarentegen om een vrij nieuw gebouw aan de rand van een bedrijventerrein. Wethouder Groot Wassink beaamt dat de relatie met de buurt bij deze opvang heel goed is. Er is veel draagvlak voor de voorziening, betrokken buurtbewoners staan met regelmaat klaar om te helpen of een bijdrage te leveren.
Twee mensen per kamer
De bewoners van de Opvang Plantage Muidergracht wonen met twee personen op een kamer. Wethouder Groot Wassink zou liever eenpersoonskamers zien, maar daarvoor ontbreekt het aan voldoende capaciteit in de stad. Meer personen per kamer is onwenselijk, aldus Ligtermoet, want three is a crowd en dat kan tot problemen leiden. Volgens een van de beleidsmedewerkers zijn de normen die het COA hanteert voor het benodigde aantal vierkante meter per persoon in de asielopvang uiterst sober.
Ook aan de Plantage Muidergracht: opvang voor vluchtelingen uit Oekraïne
Vluchtelingen
Naast deze opvang, maar in hetzelfde gebouw aan de Plantage Muidergracht, vangt HVO-Querido nog een andere groep mensen op: oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne. Het gaat hier om 69 mensen, grotendeels vrouwen en kinderen. Ze zijn er nu toch en Shanti Groag, de teammanager van deze opvang voor vluchtelingen is er ook, dus neemt het gezelschap hier ook meteen een kijkje. Groningen heeft immers ook te maken met mensen uit Oekraïne die op de vlucht zijn voor het geweld in hun land. Er blijken overeenkomsten tussen de steden in aanpak. Zo zetten zowel Groningen als Amsterdam op bescheiden schaal psychologische ondersteuning in uit de eigen, Oekraïense, gelederen.
Beide opvanglocaties zijn in principe gescheiden, legt Shanti uit, bewoners hebben een eigen ingang en mengen nauwelijks. Soms maken vluchtelingen uit Oekraïne gebruik van de taalles bij de ongedocumenteerden. Ook als er activiteiten worden georganiseerd, zo was er afgelopen weekend een tafeltennistoernooi, doen daar soms mensen uit beide doelgroepen aan mee.
De wethouders spreken met Ichwan, een van de bewoners
Ichwan
Tot slot spreken de wethouders met Ichwan, een van de ongedocumenteerde bewoners van Opvang Plantage Muidergracht. Ichwan spreekt zijn naam zelf uit als Iwan – ‘zoals de Verschrikkelijke,’ zegt hij er lachend bij. Hij komt van oorsprong uit Indonesië en verblijft al bijna dertig jaar zonder papieren in Nederland. De laatste jaren bewoog hij zich vooral in het Amsterdamse daklozencircuit. Via de winteropvang is hij verhuisd naar de voorziening aan de Plantage Muidergracht.
Anders
Ichwan deelt een kamer met een meneer uit Afrika. ‘Wij zijn heel anders, maar het gaat goed,’ vertelt hij. Met andere mensen samen wonen is geven en nemen, volgens hem. Hij kijkt op tv bijvoorbeeld het liefst naar het journaal of naar een actualiteitenprogramma, maar in de zaal staat de tv meestal op muziekclips of actieseries. Dan leest hij maar de krant, want Ichwan leest graag en veel, met name non-fictie.
Iwan en Ichwan
Rust
Aan de Plantage Muidergracht komt hij eindelijk een beetje tot rust, vertelt Ichwan. Op straat stond hij voortdurend in de overlevingsstand. Waar kan ik vannacht slapen? Hoe kom ik aan eten? Waar kan ik douchen? Waar zijn mijn spullen gebleven?
Nu is deze dagelijkse gejaagdheid weggevallen en heeft hij tijd en ruimte in zijn hoofd om weer perspectieven te ontwikkelen en aan zijn toekomst te denken.
