Rutger Groot Wassink, wethouder van onder meer sociale zaken en opvang in Amsterdam, was vandaag op bezoek bij ons Passantenhotel Boerhaave aan de Tweede Boerhaavestraat in Amsterdam Oost. De uitnodiging voor dit werkbezoek was een gezamenlijk initiatief van HVO-Querido en De Regenboog Groep.
Na de ontvangst kreeg de wethouder een korte rondleiding door Passantenhotel Boerhaave, dat dit jaar zijn twintigjarige jubileum viert. Hierna volgde een korte uitleg over de zogeheten opvangwaaier. Dit is een breed pallet aan opvangconcepten voor verschillende doelgroepen. Het aanbod is gebaseerd op de behoefte aan ondersteuning van mensen. In een voorziening zoals Passantenhotel Boerhaave is die relatief laag. In het Passantenhotel en de hieraan gelieerde Passantenpensions gaat het met name om tijdelijke huisvesting. De mensen die gebruik maken van dergelijke voorzieningen noemen we ook wel economisch daklozen. Momenteel heeft HVO-Querido in Amsterdam 235 plekken voor deze doelgroep.
Als mensen naast huisvesting ook zorg nodig hebben, is maatschappelijke opvang of beschermd wonen een volgende stap in het aanbod.
Barbra Velthuizen (HVO-Querido), Rutger Groot Wassink en Hans Wijnands (De Regenboog Groep)
Veel vraag
Volgens Barbra Velthuizen, directeur zorg bij HVO-Querido, is er veel behoefte in de stad aan voorzieningen als het Passantenhotel en de Passantenpensions. Er zijn veel gegadigden voor en dagelijks bellen mensen voor een plek in het hotel. Dat mensen bij binnenkomst met meerdere personen op een kamer moeten liggen is weliswaar niet ideaal maar een gevolg van de schaarste en in ieder geval beter dan op straat.
Medemensen
Tamara Kuschel van De Regenboog Groep vertelde over enkele initiatieven voor tijdelijk wonen. Onder de Pannen (particulieren met een kamer over), Tijdelijk Onder Dak (tweetallen in renovatie- of sloopwoningen) en Parentshouse (voor gescheiden ouders). Deze initiatieven lopen goed. Bijkomend voordeel is dat het binnen de bestaande woningvoorraad gebeurt. Volgens Kuschel gaat het de particulieren die hiervoor woonruimte beschikbaar stellen niet primair om het geld, maar is er ook altijd een sociale component. Mensen willen graag iets doen voor hun medemensen.
Een bewoonster van Passantenhotel Boerhaave laat de wethouder haar kamer zien
Zelfredzaam?
Aan de hand van stellingen gingen cliënten en medewerkers van HVO-Querido en De Regenboog Groep, het gesprek aan met wethouder Groot Wassink over een aantal kansen en knelpunten. Daarbij ging het onder meer over het onderscheid tussen zelfredzaam en niet-zelfredzaam. ‘Zelfredzaamheid, wat is dat, vroeg,’ Rob Geurtsen, een voormalige gast van het Passantenhotel, sceptisch. ‘Het is een beleidsmatige term om de schaarste te verdelen, meer niet.’ Volgens hem sussen we hiermee ons zelf, het suggereert dat er geen problemen zijn. ‘Het is onfatsoenlijk taalgebruik,’ aldus Geurtsen.
Belemmeringen
Ook ging het over de noodzaak van vroege signalering en preventie van dakloosheid en de rol van de Buurtteams daarbij. Daarnaast werd er gepleit om niet alleen naar zorgaanbieders en de gemeente te kijken. Wat zijn bijvoorbeeld de mogelijkheden voor tijdelijke huisvesting bij private partijen en bedrijven? In hoeverre beperkt de huidige regelgeving creatieve oplossingen?
Mustapha Nahari van de Boerhaave en wethouder Groot Wassink
Urgentie
Groot Wassink riep de aanwezigen op om vooral door te geven wat er in de weg zit en wat de voortgang beperkt. ‘Ik wil daar met jullie samen naar kijken,’ aldus Groot Wassink.
Hij zei een grote urgentie op dit gebied te voelen. De wethouder kon zich niet herinneren dat dakloosheid zich eerder in deze mate heeft voorgedaan in Amsterdam. We kunnen de kwestie volgens hem niet los zien van de enorme woningnood.
Voor veel mensen zonder husvesting ligt de oplossing dan ook niet in Amsterdam. Het is overal lastig om woonruimte te vinden, in Amsterdam is het nog moeilijker.
Hokjes
Danny, een ex-bewoner van het Passantenhotel, pleitte voor meer landelijke uniformiteit bij de aanpak van dakloosheid door gemeenten. Hij gaf een schrijnend voorbeeld van onbegrip. Een bepaalde regeling gold niet voor hem omdat hij zzp’er was. Maar jij bent toch van negen tot vijf ambtenaar en daarna burger zoals iedereen, sprak hij tot het loket. Maar die vlieger ging niet op. Hij was en bleef fulltime zzp’er. ‘Mensen denken altijd in hokjes,’ aldus Danny. ‘Behalve als het om daklozen gaat, die gooien we allemaal op een hoop. Je krijgt een stempel opgedrukt.’
Goud
‘Dit soort voorzieningen zijn goud waard,’ sprak tot slot Rob Geurtsen, die jarenlang dakloos was. ‘Dit raakt aan de kern van het mens zijn.’ Volgens Geurtsen is het Passantenhotel een oase van rust en dat is juist wat je nodig hebt als je dakloos bent. ‘Je komt hier tot rust, je komt hier tot jezelf, om dat cliché te gebruiken. Pas dan kun je stappen maken.’ Volgens hem is stress reduceren nog belangrijker dan een dak. In de stress weet je niet wat je nodig hebt. Je kunt dan niet nadenken. ‘Rust en orde, dat helpt.’
