HVO-Querido vangt momenteel ruim 1400 vluchtelingen uit Oekraïne op. Dat gebeurt in Amsterdam, Ouder-Amstel en de Haarlemmermeer. In de laatste gemeente worden de meeste mensen opgevangen in hotels, maar er is één uitzondering: Polderstaete in Cruquius.
Vlakbij het karakteristieke gemaal in Cruquius aan de Ringvaart, aan de Bennebroekerdijk, staat het voormalige kantoor van Cementbouw. Dit pand staat op de nominatie om in 2024 plaats te maken voor woningen. Tot het zover is hebben de eigenaren het kosteloos ter beschikking gesteld aan de gemeente voor het algemeen belang. En daarom worden er nu 92 vluchtelingen uit Oekraïne opgevangen.
Gezinnen
Dylan Henebury geeft een korte rondleiding door het pand. We kwamen Dylan eerder tegen bij onze afdeling Samen Sterk Wonen West, maar recent maakte hij intern de overstap naar de opvang voor vluchtelingen van HVO-Querido. Alle kamers in het kantoor zijn omgetoverd tot woon- en slaapkamers. Elk gezin heeft een eigen ruimte, naar grootte verdeeld aan de hand van de gezinssamensteling. Enkele grotere ruimtes zijn ingericht als huiskamer annex kinderspeelkamer voor algemeen gebruik. ‘Zoals bij de overige locaties waar we mensen uit Oekraïne opvangen, hebben we voornamelijk vrouwen en kinderen in huis,’ aldus Dylan, ‘maar er zijn ook een paar mannen.’ Bij de rondgang door het huis komen we vrouwen tegen die de gang aan het dweilen zijn. ‘We vragen van bewoners om mee te helpen bij de dagelijkse gang van zaken in het pand,’ legt Dylan uit. ‘Dat gaat heel goed, de mensen vinden dat normaal, ze helpen meestal zonder morren mee.’
Opvang Cruquius: Dylan (rechts) met een bewoner in de keuken
Kinderen
In de gang worden we met een enorme vaart ingehaald door een knaapje op een kinderfiets. ‘Verreweg de meeste kinderen gaan gelukkig naar school. Dat is beter voor ze dan de hele dag in de opvang rondhangen,’ aldus Dylan. ‘En in de zomer is er Summer School, dat lopt gewoon door, zo blijven ze iets te doen houden en ontmoeten ze andere leeftijdgenoten. Er zijn hier ook twee kinderen die niet naar school kunnen omdat ze psychiatrische hulp nodig hebben. Dat proberen we natuurlijk voor ze te regelen, maar dat is lastig vanwege de wachtlijsten. Ze zijn hier wel veilig, maar ze hebben meer zorg nodig dan wij hier kunnen bieden. Daarom kijken we nu of we deze kinderen elders kunnen plaatsen.’
Binnentuin
Op de begane grond zijn in het voormalige bedrijfsrestaurant enkele keukens geïnstalleerd waar de bewoners zelf hun eten klaarmaken. Je kunt daar ook zitten om te eten en bijvoorbeeld thee en koffie te drinken. Een bonus voor met name de kinderen is de grote binnentuin die aan de keukens grenst. Kinderen kunnen daar leuk en vooral ook veilig spelen, afgesloten van de openbare weg. Met dat doel is de tuin recent verrijkt met een trampoline, schommel en glijbaan.
Opvang Cruquius: twee meisjes uit Oekraïne en hun hondje
Crises
In Cruquius komen we ook Mike Tuijn tegen, in het dagelijks leven zorgcoördinator bij ons Team Nieuw-West. ‘Ik ben een crisesman,’ verduidelijkt Mike. ‘Eerder ben ik ingesprongen bij de winteropvang, de opvang van Syrische vluchtelingen, bij de ongedocumenteerden en de noodopvang vanwege corona. Het is een beetje mijn ding geworden en ik heb er inmiddels een beetje ervaring mee. Het is leuk om te doen, in korte tijd iets opzetten, van niets iets maken. Pionieren. Je leert een pand met andere ogen zien. Het was bijvoorbeeld een kantoor of een school, maar als je er voor het eerst doorheen loopt, zie je de mogelijkheden om er tijdelijk mensen te huisvesten. Of niet. Dit is zeker geen slecht gebouw daarvoor. Het was eerst het plan om hier meer mensen op te vangen, maar vanwege de leefbaarheid zijn we uitgekomen op een gezin per kamer.’
Opvang Cruquius: jongeman voor het pand
Luxe
‘We merken wel iets van cultuurverschillen,’ aldus Mike. ‘Neem bijvoorbeeld de corrigerende tik. Veel bewoners uit Oekraïne vinden dat bij de opvoeding horen, geen big deal, terwijl het in ons land officieel strafbaar is. Wij gaan daarover met bewoners in gesprek, we leggen uit hoe we daar tegenaan kijken. Misschien komt het door wat ze hebben meegemaakt dat veel vluchtelingen naar mijn mening behoorlijk gehard zijn in hun mentaliteit. Mensen uit Oekraïne zeggen wel eens dat wij met luxeproblemen bezig zijn in vergelijking met wat er in hun land gebeurt. Wie ben ik om daar tegenin te gaan? Wij horen soms onvoorstelbare verhalen van bewoners.’
Opvang Cruquius: Dylan en Mike
Nieuwe situatie
‘Het is veel regel- en uitzoekwerk,’ aldus Dylan. ‘We lopen daarbij tegen allerlei dingen aan. Oekraïners die willen reizen bijvoorbeeld, kunnen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst een sticker in hun paspoort krijgen. Maar de IND heeft te weinig mensen in dienst om dat te doen. Iets anders: Den Haag heeft bepaald dat Oekraïners een bankrekening kunnen openen in os land. Geregeld, denk je dan. Maar voordat zoiets tot alle filialen bij alle banken is doorgedrongen, dat duurt even. Het is een nieuwe situatie waar niemand ervaring mee heeft. We moeten er als samenleving mee om leren gaan en dat kost tijd.’
Overdag
‘We werken hier in twee diensten. Van negen tot negen zijn er begeleiders van HVO-Querido aanwezig. Onze beveiligers zijn er 24 uur per dag,’ legt Mike uit. ‘MeerWaarde, een welzijnsorganisatie uit de Haarlemmermeer, houdt hier spreekuur. Bewoners volgen taal- en fietsles en veel mensen zijn buiten de deur aan het werk.
De taal blijft lastig. Wij spreken geen Oekraïens en niet alle Oekraïners spreken Engels. Bewoners en wij maken dankbaar gebruik van vertaal-apps, die zijn goed, dat is echt een eyeopener. Kinderen leren gelukkig heel snel. De GGD gaat voorschoolse taallessen voor ze organiseren.’
Opvang Cruquius: twee zussen uit Oekraïne in de keuken
Hulp uit de buurt
‘We worden geholpen door vrijwilligers, zoals Jan. Hij is eigenlijk brandwacht, maar ook een soort huismeester. Een vertrouwd gezicht en aanspreekpunt voor bewoners. Er is sowieso veel hulp en steun uit de buurt. Van een boerderij hier om de hoek krijgen we aardappels en uien, niet een keertje, maar zoveel als nodig is.’
‘Je hoort wel eens dat de belangstelling voor vluchtelingen uit Oekraïne inzakt,’ zegt Dylan. ‘Maar ik ben juist verbaasd over alle aandacht die er nog steeds voor onze bewoners is. We hebben bijvoorbeeld al een paar keer bezoekers gehad die op de fiets aankomen en lopend weggaan. Hun fietsen, en dat zijn echt geen barrels, laten ze achter voor onze bewoners.’
Ontspanning
‘Mensen uit de buurt zijn ook actief om leuke dingen voor de kinderen te organiseren,’ vertelt Mike. ‘Zoals naar de speeltuin gaan of uitstapjes maken. Zodat ze een beetje ontspanning hebben. Wij zijn ook met bewoners naar de Johan Cruijff Arena geweest voor de benefietwedstrijd Ajax tegen Sjachtar Donetsk, een voetbalclub uit Oekraïne. De opbrengst gaat naar de hulp aan vluchtelingen.’
Zie hierover ook NH Nieuws en InforMeer, een uitgave van de gemeente Haarlemmermeer.
