Verhalen

Jo en Ron: heimwee naar Haarlem

13 november, 2015

Op 16 november neemt HVO-Querido een nieuwe 24-uursvoorziening aan de Wilhelminastraat in Haarlem in gebruik. Een gesprek met twee voormalig dakloze cliënten uit de Spaarnestad.

In het pand aan de Wilhelminastraat is het kort voor de opening een drukte van belang. Schilders, stukadoors, schoonmakers, iedereen is tegelijk bezig zijn klussen af te maken.
Jo Huis in ’t Veld (1958) laat zich er niet door van de wijs brengen. De geboren en getogen Haarlemse laat met enige trots het pand zien waar ook zij vanaf maandag onderdak vindt. Zij geeft de rondleiding samen met Ron Nicolaas (1980) die niet in de nieuwe voorziening komt te wonen, hij woont inmiddels zelfstandig in Haarlem Noord, maar die wel veelvuldig in de oude nacht- en dagopvang kwam en zich als vicevoorzitter van de cliëntenraad inzet voor de belangen van dak- en thuislozen in Haarlem.

Verzorgend type

‘Ik kom uit een warm nest, mag ik wel zeggen,’ vertelt Jo Huis in ’t Veld. ‘Mijn vader was kunstenaar hij maakte beelden, vooral in brons. Als kind was ik lastig. Van mijn twaalfde tot mijn zestiende heb ik in tehuizen gezeten, omdat mijn moeder me niet aankon. Van beroep ben ik secretaresse en administratief medewerker. Toen mijn eigen kinderen het huis uitgingen, ik heb twee kinderen, heb ik dat weer opgepakt, als herintreedster. Ik wilde eigenlijk altijd verpleegster worden, ik ben een heel verzorgend type. Op een gegeven moment ben ik verhuisd naar Sittard, daar woont mijn zusje, onder meer om dicht bij mijn dochter te zijn die in België woont. Maar na een tijdje ging dat niet meer. Ik had heimwee naar Haarlem. Toen heb ik hier bij vrienden gelogeerd, een poosje hier, een poosje daar en was ik feitelijk dakloos. En nu meld ik mij ’s ochtends bij het BCT, dat is de Brede Centrale Toegang van de gemeente. Absoluut nooit gedacht dat mij zoiets zou overkomen.

Joris, Jo en Ron bij de Wilhelminastraat in Haarlem

Joris, Jo en Ron bij de Wilhelminastraat in Haarlem

Bezig type

Eerst zat ik op de Bakenessergracht, maar daar kon ik niet zo goed tegen, tussen de verslaafden en alcoholisten, dus nu slaap ik tijdelijk in de opvang in Bennebroek en straks krijg ik hier een eigen plek. Een echte eenpersoonskamer met privacy, daar ben ik heel blij mee. Dat is heel wat anders dan met zes of acht vrouwen op een kamer. De ligging is hier ook fantastisch, lekker in het centrum, je bent zo in de stad. Haarlem is mijn geboortestad en ik wil hier tot het einde blijven wonen.

Tevreden

Ik ben heel tevreden over Sanne, mijn maatschappelijk werkster, is echt heel goed voor me. Ze gaat bijvoorbeeld met me mee als ik ergens naar een instantie moet, dat is heel prettig.
Overdag ga ik nu naar de dagopvang in het kloostergebouw. Daar help ik mee met schoonmaken en koken, ik ben geen type om de hele dag op een stoel te zitten maar een doener, ik ben liever bezig. In het nieuwe pand ga ik natuurlijk ook wat doen, ik krijg een plaats achter de receptie. Dat ligt in de lijn van mijn oude werk en wie weet rolt er wel een betaalde baan uit, je weet het maar nooit.’

De opvang aan de Wilhelminastraat

De opvang aan de Wilhelminastraat

Een moeilijk kind

Ron Nicolaas is geboren in Nijmegen maar groeide op in de Molenwijk in Amsterdam Noord. ‘Mijn vader was chef-kok met een eigen zaak, die zagen we nooit,’ vertelt Ron. ‘Ik was eigenlijk best wel een moeilijk kind. Op mijn vijftiende zat ik in een jeugdbende, dat was mijn familie. Daarna ging ik van groep naar groep in allerlei tehuizen. Alkmaar, Driehuis, Velserbroek. Dat lijkt een traditionele opstap naar een daklozenbestaan, maar daarna is het juist een hele tijd goed met me gegaan. Braaf op mezelf gaan wonen in Velsen Noord, daarna heb ik elf jaar samengewoond met mijn toenmalige vriendin. Ik had banen, ik had geld en ik gaf het ook makkelijk uit. In de ICT heb ik gewerkt, bij Dell, bij call centers, bij BCC, en ik ben zes jaar assistent filiaalmanager geweest bij Hallfords, auto- en fietsonderdelen verkopen.

Jo en Ron in Haarlem

Jo en Ron in Haarlem

Zeg nooit nooit

Daarna is het bergafwaarts gegaan. Mijn relatie ging stuk en met mijn nieuwe vriendin ging het ook niet zo lekker. Ik ben een paar keer verhuisd, ik kreeg steeds meer schulden en uiteindelijk ben ik mijn huis uitgezet. Toen heb ik nog een hele tijd bij verschillende vrienden gewoond en toe stond ik echt op straat. Een paar dagen heb ik op het station gelegen met mijn tas, maar het was november, het was behoorlijk koud dus toen ben ik gaan kijken wat er aan opvang was. Nooit gedacht dat dit mij ooit zou overkomen. Maar zeg nooit nooit, dat blijkt nu wel. En achteraf ben ik natuurlijk blij dat er opvang is.

Jo en Ron bij het Magdalenahof

Jo en Ron, sip bij het Magdalenahof

Zelfstandig

Het goeie aan de aanpak van HVO-Querido vind ik dat er veel kansen richting zelfstandigheid worden geboden. Open en duidelijk, met een heldere structuur. Er is geen sprake van pappen en nathouden, maar mensen krijgen een traject aangeboden waarbij ze het na zes of negen maanden weer min of meer zelf moeten kunnen rooien. Misschien nog met een klein beetje ondersteuning hier of daar, dat hangt van de persoon en de problemen af. Ik woon nu op mezelf in Haarlem Noord en krijg alleen nog schuldhulpverlening. Met een hele moeilijke vraag ga ik soms naar de dagopvang en dat kan in het nieuwe pand nog steeds.

Brug

Wij zijn een hele kritische cliëntenraad, hoor ik vaak van mensen, maar dat doet me niks, we zijn er tenslotte voor de cliënten, die staan voorop. We zijn er niet om te vergaderen, samen proberen we zo snel mogelijk tot een praktische oplossing te komen. Vaak gaat het om een gat tussen de cliënt en een instantie of hulpverlener, een kwestie van elkaar niet begrijpen, wij proberen daarin een brug of een link te zijn.

Ron laat de ruimte met wasmachines zien aan de Wilhelminastraat

Ron laat de ruimte met wasmachines zien aan de Wilhelminastraat

Ervaring

Als kleine jongen wilde ik graag bij de marine. Varen, avontuur, maar ook mensen helpen. Dat is er nooit van gekomen. Nu denk ik erover om een sociaal pedagogische opleiding te gaan doen en alsnog mensen te gaan helpen als hulpverlener. Dan kan ik ook mijn eigen ervaring inzetten.’

Een wereld van verschil

Jo en Ron laten als volleerde ambassadeurs van HVO-Querido alle uithoeken van het nieuwe gebouw aan de Wilhelminastraat zien. Ze zijn zeer betrokken bij de voorbereiding van de verhuizing en de inrichting van het pand. Als ingewijden praten ze over de natte ruimten, ze kennen iedereen die ze tegenkomen en ze zijn zeer trots op de nieuwe keuken, ‘ons paradepaardje,’ en de eetzaal met het fraaie uitzicht over de Leidse vaart.

De eetzaal aan de Wilhelminastraat

De eetzaal aan de Wilhelminastraat

In het algemeen vinden ze dat de cliënten er enorm op vooruitgaan in vergelijking met de vorige behuizing. Daarom staan ze erop om ook de oude dagopvang aan het Magdalenahof te laten zien. ‘Zie je wel, dat is allemaal oud en nogal deprimerend,’ zegt Jo. Vanuit dit oude klooster lopen we door de Nassaustraat, ‘hier heb ik zo vaak gelopen op weg naar de nachtopvang,’ verzucht Ron, naar de oude locatie op de kop van de Bakenessergracht. De bedoeling van de twee is duidelijk, het is inderdaad een wereld van verschil, op het eerste gezicht vooral in comfort en privacy. De slaapzalen zijn klein en huisvesten veel mensen op een kamer. ‘Je was hier net een kip in een legbatterij,’ aldus Ron, ‘dit is niet meer van deze tijd.’
Op de muur in een gang staat met grote letters een citaat van Tolkien ‘Not all those who wander are lost.’

Jo en Ron bij de oude opvang aan de Bakenessergracht

Jo en Ron bij de oude opvang aan de Bakenessergracht

Deel dit verhaal:

Meer lezen?

Bekijk dan al onze verhalen.