Deena, Saloua, Grace en Nahed, stuk voor stuk sterke, stoere vrouwen die tijdelijk in de gezingsopvang Velserpoort van HVO-Querido wonen of hebben gewoond. En dat niet alleen, gezamenlijk zetten zij zich als cliëntencommissie in om de belangen te behartigen van alle bewoners van de gezinsopvang.
De medezeggenschap van cliënten van HVO-Querido in Haarlem is geformaliseerd in twee cliëntencommissies. Een commissie is er voor en door dakloze volwassenen in de Velserpoort en de Wilhelminastraat, de andere commissie behartigt de belangen van de gezinnen in de opvang Velserpoort. Bij deze laatste cliëntencommissie mochten we alweer een tijdje geleden een bijeenkomst bijwonen om een beetje een indruk te krijgen van hun werk.
Petje af
Meestal is er een vaste begeleider van het team Velserpoort aanwezig bij de vergaderingen van de cliëntencommissie, maar deze keer vinden de dames het niet nodig dat begeleider Alexander Simonjan erbij is. ‘We kunnen het ook heel goed zelf doen,’ aldus een van de commissieleden. Eline van IJsseldijk, die als ondersteuner van de medezeggenschap van cliënten bij HVO-Querido diverse cliëntencommissie begeleidt, beaamt dit. ‘Deze bewonerscommissie is echt heel goed bezig,’ aldus Eline, ‘zo sterk, zo zelfstandig, zo actief, ik heb daar grote bewondering voor. Zeker als je beseft dat deze vrouwen in hun persoonlijke leven het nodige voor hun kiezen hebben gekregen. Want je woont niet voor je plezier in een gezinsopvang. Ze hebben veel op hun schouders en ook veel power. Ze wachten niet af maar brengen hun eigen talenten in. Als je je dan ook nog op deze manier voor anderen wilt en kunt inzetten, petje af.’
Deskundige te gast
Normaal gesproken bespreekt de cliëntencommissie de dagelijkse gang van zaken in de opvang. Hoe reilt en zeilt het bij de voorziening? Wat gaat er goed en wat kan er beter? Hoe gaat het bij ons met de coronamaatregelen? Deze keer staat er iets anders op het programma. Het gaat over activiteiten en dagbesteding en Nahed, de voorzitter van de commissie, heeft daartoe een externe deskundige uitgenodigd in de persoon van Marcel Smeenk, buurtopbouwwerker bij DOCK in Haarlem Noord. In het verleden organiseerde zijn organisatie soms activiteiten bij HVO-Querido, maar daar is momenteel geen geld meer voor. De commissieleden hebben hem daarom uitgenodigd om hen tips te geven. Wat kunnen zij zelf doen om de bewoners te betrekken bij eenvoudige activiteiten?
Goede raad
Marcel raadt ze bijvoorbeeld aan om een koffieochtend in te stellen. Dat is eenvoudig te organiseren een heel laagdrempelig. Even elkaar ontmoeten, samen koffiedrinken is een goede start van de dag. Zo bevorder je het onderlinge contact en kun je haast vanzelf de dingen bespreken die spelen in huis. Dat spreekt Nahed wel aan. ‘Dat is een goede activiteit, het is simpel om te doen. We moeten nog wel even vragen of de bewoners het ook willen, want daar gaat het om.’
Grace stelt voor om ook iets te organiseren voor moeders met baby’s. ‘Right now, we have three babies in the house, how about a mother moment?’ En ze oppert ook nog een ander voorstel. Misschien kunnen de bewoners een buddy-systeem opzetten, want ‘women like it, it makes them feel comfortable.’
Ook zou je op zo’n koffieochtend, net als nu, zo nu en dan iemand kunnen uitnodigen die komt vertellen over het sociale wijkteam, taallessen, sportmogelijkheden of iets anders. Een van de vrouwen heeft daar meteen een goed idee voor. ‘We vragen op zo’n koffieochtend een masseur, want veel bewoners hebben stress en zoiets geeft ontspanning en verbetert de sfeer.’ En ze kent ook wel iemand die dat voor een schappelijk bedrag wil doen. Dat vindt iedereen een goed idee.
Weten waar je moet zijn
Er is ook rondom de Velserpoort een groot aanbod aan welzijnswerk, maatschappelijke dienstverlening, cursussen, sport, ontspanning, vrijwilligerswerk en dagbesteding. Allemaal dingen waar de bewoners van de gezinsopvang veel baat bij zouden kunnen hebben. Het probleem is alleen dat een deel van dat aanbod onbekend blijft, bewoners weten onvoldoende wat waar te koop is. Een deel van die kennis vervliegt telkens als bewoners uitstromen en weer op eigen benen gaan staan. Daarom besluit de cliëntencommissie het aanbod in kaart te brengen. Het gaat in eerste instantie om hele gewone dingen. Welke scholen zijn er in de buurt. Welke huisartsen? Waar zit de apotheek? Welke winkels zijn er in de buurt? Gaandeweg kan dit overzicht steeds verder worden uitgebreid en verfijnd. ‘’When new people come, we show them around,’ vertelt Grace. ‘We tell them where everything is and about the rules in the house. A good start is important.’ Maar door de spanning vergeten nieuwe bewoners ook weer veel. ‘You can’t think good with stress, people are overwhelmed by a lot of things already.’ Reden genoeg om een en ander ook vast te leggen en zo wordt besloten. ‘We gaan niet zitten wachten,’ aldus Nahed, ‘we gaan er zelf mee aan de slag.’
Leerzaam
Waarom zitten deze vrouwen in de cliëntencommissie, wat is hun motivatie? Nahed beantwoordde die vraag al eerder. Zij vindt dat niet meer dan normaal. ‘Ik woon hier en ik wil iets doen, andere mensen helpen.’ Voor Grace gaat het met name om het menselijke contact. ‘I like to relate to people.’
Saloua wil graag dat alle bewoners van de opvang goed worden gehoord. ‘Wij zijn geen poppen, geen dingen die je af kunt vinken. Ik zou tegen de gemeente willen zeggen: kom eens kijken wat de behoeften van de bewoners zijn. Er zijn genoeg dingen waarvan ik denk: dat kan makkelijk beter. Als je je meldt bij de het loket van de BCT (Brede Centrale Toegang, instantie die in opdracht van de gemeente Haarlem de indicatie voor de maatschappelijke opvang uitvoert, red.) dan sta je daar met je kinderen tussen de verslaafden. Dat moet toch beter kunnen?’
‘Toen ik me aanmeldde voor opvang kwam ik op een plek wat je niet zelf mocht koken en ik had de eerste maand ook geen geld. Je voelt je gewoon niet serieus genomen,’ aldus Deena.
‘Wij gaan als commissie ook met de BCT praten,’ vult Nahed aan. ‘Het is slecht voor mensen om lang op opvang te moeten wachten. Je moet zo snel mogelijk je problemen aanpakken om aan je eigen ontwikkeling te kunnen werken. Als je eenmaal een beetje bent bijgekomen en gewend, dan kan het een leerzame tijd zijn hier. Je leert om steeds meer dingen zelf te doen, zodat je uiteindelijk buiten de Velserpoort je weg weer weet te vinden.’
Naschrift
Er is sindsdien het nodige gebeurd. Grace heeft haar idee uitgevoerd en is momenteel is buddy van nieuwkomers. Die weten haar goed te vinden met hun vragen.
Nahed is uitgestroomd en woont zelfstandig in de buurt van de Velserpoort. Zij verzorgt elke woensdagmiddag kinderactiviteiten bij de opvang. Zij blijft voorlopig lid van de cliëntencommissies. Bovendien zijn Nahed en Saloua ook toegetreden tot de Zorgraad 1, dat is een volgende schakel in de medezeggenschap van cliënten. De zorgraden behartigen de belangen van cliënten van 10 tot 20 afdelingen en praten met de directie.
