De 24-uursopvang van HVO-Querido aan de Derkinderenstraat biedt momenteel plaats aan 146 ongedocumenteerden, mensen zonder de juiste documenten voor een verblijf in Nederland. Zij krijgen bed, bad en brood en begeleiding en kunnen ook overdag in de opvang verblijven. Zorgcoördinator Mike Tuijn beschrijft kort hoe het er aan toe gaat.
Op verzoek van de gemeente Amsterdam vangt HVO-Querido deze groep ongedocumenteerden op. Eerst gebeurde dit in het voormalige Huis van Bewaring aan de Havenstraat in Amsterdam Zuid. Omdat deze locatie een andere bestemming kreeg, is de opvang per 1 november 2018 verhuisd naar een voormalige school (het Comenius Lyceum) aan de Derkinderenstraat in de wijk Overtoomse Veld in Amsterdam Nieuw-West. Het gaat opnieuw om tijdelijke huisvesting, in dit geval tot 1 november 2019.
Bewoners van de Opvang Derkinderenstraat
Toelating
In de Opvang Derkinderenstraat wonen ongedocumenteerden, mensen die onlangs in Nederland zijn gearriveerd maar elders in Europa zijn aangekomen en daar asiel moeten aanvragen, de zogenaamde Dublinclaimers, maar ook mensen die al langere tijd in Nederland verblijven maar geen status hebben. Een aantal mensen is nog steeds bezig om status te verwerven via allerlei juridische wegen.
Zij melden zich eerst bij het Vreemdelingenloket aan de Houtmankade, dat namens de gemeente Amsterdam bepaalt wie er voor een plaats in de opvang in aanmerking komt.
Zorgcoördinator Mike Tuijn
Voorhoede
Zorgcoördinator Mike Tuijn (1968) werkt al bijna twintig jaar voor HVO-Querido en bijna al die tijd in functies in de voorhoede van de maatschappelijke, waar het aankomt op het verlenen van basale hulp aan mensen aan de zelfkant van de samenleving, zoals bij het Mobiel Team, onze Passantenopvang en in de noodhulp van de winteropvang. En nu dus bij de opvang van ongedocumenteerden.
Duurzaam
‘Het is heel boeiend werk,’ aldus Mike, ‘we hebben de overgang gemaakt van louter bed, bad en brood naar het bieden van ook wat begeleiding. We kijken heel goed wat er in elke individuele casus mogelijk is en streven op basis daarvan naar een duurzame oplossing. Of er zijn mogelijkheden om alsnog een bepaalde verblijfsstatus te verkrijgen, of we kijken wat mensen nodig hebben om zo goed mogelijk terug te keren naar hun land van herkomst. Misschien is het wel goed dat ze eerst een training of opleiding volgen bijvoorbeeld.
Bewoners en begeleiders van de Derkinderenstraat
Begeleiding
Wij huisvesten hier nu 146 mensen. Dat zijn veel mensen bij elkaar. Daardoor zijn we in verhouding veel bezig met het runnen van de voorziening, het dagelijkse reilen en zeilen en groepsbegeleiding, terwijl we liever meer de nadruk zouden leggen op de individuele begeleiding van bewoners. Gelukkig streeft de gemeente Amsterdam nu ook naar de spreiding van deze doelgroep over een aantal kleinere locaties. Dan kun je mensen meer persoonlijke aandacht en ondersteuning geven.
Basic
Derkinderenstraat, het pand
Ongeveer tweederde deel van onze bewoners is meeverhuisd vanuit de Havenstraat, de rest is nieuw. Wat wij bieden is behoorlijk sober en basic, er is helemaal niks luxe aan. Mensen liggen in stapelbedden op slaapzalen. We eten op houten picknicktafels. De meesten lijken echter met heel weinig tevreden. Ze zijn onder dak, er is eten, ze worden niet vervolgd of opgejaagd en er vliegen in deze buurt geen mortiergranaten door de lucht. Onze bewoners zijn al lang blij dat ze in een veilige omgeving zitten.
Meer dan de helft van onze populatie komt momenteel uit Eritrea. Een aantal van hen zijn zogeheten Dublinclaimanten, dat wil zeggen dat ze eigenlijk in een ander Europees land asiel hadden moeten aanvragen omdat ze daar zijn aangekomen.
Veel partijen
Derkinderenstraat, slaapzaal
Ik kom uit de maatschappelijke opvang. Ik heb weliswaar eerder met deze doelgroep te maken gehad toen HVO-Querido in 2015 en 2016 tijdelijk grote aantallen vluchtelingen opving, maar het is voor mij een nieuwe wereld. Dat maakt het leuk en boeiend. Er is heel veel specifieke wet- en regelgeving en er zijn heel veel verschillende organisaties en partners in de keten die zich met de hulp aan vluchtelingen, asielzoekers en vreemdelingen bezighouden. Alleen al op het gebied van terugkeer heb je met allerlei partijen te maken. Het is interessant om daar je weg in te vinden.
Verhalen
Wij werken hier met vijftien mensen. Het is soms lastig als hulpverlener dat veel ongedocumenteerden zo weinig perspectief hebben. Gelukkig is er voor aardig wat bewoners hier nog wel wat mogelijk. De mensen die hier verblijven hebben meestal een vrij gecompliceerde geschiedenis. Als je hoort wat ze allemaal hebben meegemaakt, dat zijn echt bijzondere verhalen. En het zijn niet alleen maar dingen over ellende van mensensmokkelaars en wankele bootjes op zee, er zijn ook leuke verhalen bij.
Meer zelfstandigheid
Derkinderenstraat, fietsen voor bewoners
Mensen krijgen hier drie keer per dag eten. Dat wordt nu nog aangeleverd, maar per januari gaan we dat anders organiseren. Dan gaan bewoners zelf hun eten klaarmaken. Er is hier een keuken. Meer zelfredzaamheid, minder afhankelijk van ons, dat is goed voor mensen. Bewoners krijgen dan leefgeld van 50 euro per week en daar moeten ze alles van doen. We gaan zien hoe dat gaat. Misschien ontstaat er wel een ander ritme als ze meer hun eigen plan volgen. Als ik de bewoners mag geloven, hebben ze er veel zin in.
Buurt
Het contact met de buurt is goed. We hebben zelf een eerste kennismakingsavond georganiseerd en onze bewoners doen ook mee aan de buurtactiviteiten van Lola Luid, dat zijn onze buren. Dan maken onze bewoners muziek, helpen bij het koken en dansen in het rond met andere buurtbewoners. De eerste keer dat er buurtbewoners bij de opvang langskwamen dacht ik dat ze misschien een klacht hadden, maar ze kwamen juist vragen of ze konden helpen, of ze iets konden doen!’
