Weinig mensen, om precies te zijn één, zijn langer bij HVO-Querido in dienst dan Mohamed Fadil, begeleider bij ons Team Zuidoost. Hij kwam op 1 juni 1986 bij ons werken. Nu gaat Mohamed na 37 jaar van zijn welverdiende pensioen genieten.
Mohamed Fadil (1956) wordt geboren in Ait Sedrate, een gemeente op het Marokkaanse platteland, zo’n 300 kilometer ten oosten van Marrakesh. Zijn vader werkt in Nederland in een fabriek. Gastarbeider heet dat in die tijd. In 1974 verhuist het gezin Fadil naar Amsterdam en gaat in De Pijp wonen.
‘Als kind wilde ik graag chauffeur worden,’ vertelt Mohamed. ‘Ik was gek op auto’s en alles met een motor. Maar dat is nooit gebeurd. Op school had ik vooral belangstelling voor talen. Na de mbo was mijn eerste baan bij mijn vader in de fabriek. Daarna kwam ik in de horeca, als assistent van de kok en als kok. Daar moest ik diploma’s voor halen, maar ik had geen zin om weer naar school te gaan.
Met mensen omgaan
Ooit heb ik een test gedaan om je te helpen een beroep te kiezen. Daar kwam uit dat ik vooral één ding goed kan: met mensen omgaan. Toen bedacht ik dat ik dan maar het beste voor een beetje moeilijke mensen kon kiezen. Om het voor mezelf interessant te houden. Want je moet je werk als een uitdaging blijven zien. Zo kwam ik in 1986 bij Peter de Kuiper terecht. Die kende ik via via. Hij had een pension voor daklozen in de Tolstraat, ook in De Pijp. Het heette Huize Kroon, maar wij noemden het altijd het Praathuis, omdat iedereen er zoveel praatte. Dat praten ging dag en nacht door. Huize Kroon was een particulier pension, het viel niet onder een instelling.
Mohamed in de Tolstraat met bewoners van het Klokhuis
Moeilijk
In het begin was Peter dus eigen baas. Hij was een echte ondernemer, hij had ook een paar winkels. Er zaten zwervers, drugsverslaafden en veel alcoholverslaafden in Huize Kroon. Alcoholisten zijn vaak lastig in de omgang en kunnen voor veel overlast zorgen. Om de rust te bewaren behandelden wij iedereen met respect en precies hetzelfde. De eerste jaren waren moeilijke jaren. We hadden vier etages, veertig bedden en weinig personeel. De meeste bewoners hadden een uitkering en hadden al voor het eind van de maand niks meer over.
Vliegtuig
Peter was een echte doorzetter. Als hij iets in zijn hoofd had, dan deed hij er echt alles aan om dat te bereiken. Puur op wilskracht en doorzettingsvermogen heeft hij samen met verschillende bewoners twee of drie keer zelf een boot gebouwd. Daarmee voer hij door de grachten. Hij wilde in eerste instantie zelf een vliegtuig bouwen. “Mo,” vroeg hij, “ga jij dan naast me zitten, samen de lucht in?” Nou, mooi niet, vergeet het maar!
Mohamed met een collega van het Klokhuis
Snel
Op een gegeven moment was Huize Kroon niet meer van deze tijd. Het is nog een tijdje gesloten geweest op last van de inspectie. Peter begon al in 1995 met, toen nog, HVO te praten, maar de eigenaar van het pand lag dwars. In 1997 kwam de zaak rond het is het pand flink verbouwd. Het heette vanaf toen Het Klokhuis. Met ingang van 1998 hoorden we bij HVO-Querido. Het Klokhuis viel onder de afdeling Walenburg, want die deden alles wat met verslaafden te maken had. Het was een leuke locatie Daar kwam ik Harrie Herfs tegen en hij heeft mij naar de Varikstraat gehaald. Dat was in 2006, meen ik. De jaren gaan snel. De Varikstraat is ook heel leuke plek om te werken. Daarom ben ik gebleven.
Mohamed bij het Klokhuis tijdens Sinterklaas met toenmalig directeur Jaap Fransman
Gezin
Wat mij steeds de kracht gaf om door te gaan was dat je 24 uur per dag heel dicht bij de doelgroep bent. Op elk moment konden bewoners een beroep op ons doen. Het voelde niet als een opvang, maar als een groot huis, bijna als een groot gezin. Je maakt lange dagen, maar het is het waard. Je ontwikkelt je in je vak, je groeit er in.
Nu werken we ambulant en is de begeleiding meer op afstand. Volgens mij hebben sommige bewoners meer aan 24-uurszorg. Als drugs je leven bepaalt, kun je dan wel goed genoeg voor jezelf zorgen? Aan drugs komen bewoners hoe dan ook. Maar de kans bestaat dat bij sommigen de koelkast leeg blijft. Volgens mij is het beter als wij bijvoorbeeld voor eten zorgen. Voor mij persoonlijk voelt ambulant werken gewoon als minder. Daarom is het misschien ook een goed moment om te stoppen.
Met collega’s en bewoners bij de Varikstraat in 2018
Leven
De dingen van je werk van je afzetten en niet mee naar huis nemen, dat heb ik moeten leren. En dat is gelukt. Anders houd je het niet vol. Thuis is voor mij een andere bladzijde. Daarom zie ik mijn werk ook niet als zwaar.
Sommige cliënten ken ik al dertig jaar. Ik heb ook veel cliënten zien doodgaan in al die jaren. Maar iedereen gaat dood, dat hoort bij het leven. Als de dag komt, dan komt ie.
Vroeger gebruikten mensen vooral op straat, onder weinig hygiënische omstandigheden. Er was ook meer schaamte. Verslaafd? Ik? Welnee! Nu zeggen mensen veel makkelijker dat ze gebruiken, er is meer openheid.
Beter
Het maatschappelijk werk is voor cliënten echt verbeterd de afgelopen jaren. Bij de Tolstraat stond je met één medewerker op veertig bewoners. Nu heeft iedereen een eigen begeleider. Het is nu helder voor de mensen waar ze aan toe zijn. De communicatie en de relatie met de GGD en de politie zijn goed. Dat is wel eens anders geweest. Ooit kwamen twee agenten binnen met een psychotische meneer in handboeien die ik niet kende. Ze lieten hem binnen los en vertrokken weer. Daar stond ik in mijn eentje. Dat zou nu niet meer zo snel gebeuren.
Mohamed bij Team Zuidoost, 2023
In je hoofd
De mensen die een beroep op ons doen zijn hetzelfde gebleven. Lichamelijk zijn ze nu een stuk gezonder dan vroeger, maar verslaving zit hier [Mohamed wijst op zijn hoofd, red.]. Van alle verslavingen is gokken trouwens het ergste wat ik heb meegemaakt. Je kunt minder drinken, minder gebruiken, maar bij gokken heb ik dat nog nooit gezien. Bij winst gaan ze door, ze verspelen hun geld heel snel.
Gewone mensen
Ik zie onze bewoners niet zozeer als verslaafden, maar als gewone mensen. Mensen waar ik contact mee heb. Of ze nou gebruiken, of zwerven of soms een beetje vies zijn, maakt mij niet uit. Zij zijn niet voor niets hiernaartoe gekomen. Ze steken hun hand uit, ze hebben een vraag. Contact begint met goede bejegening. Dat wordt gewaardeerd en dat krijg je ook terug. Het contact met cliënten ga ik missen.
Voor het pand van Team Zuidoost aan de Varikstraat
Groei
HVO-Querido is flink gegroeid en professioneler geworden in al die jaren. Dat is goed voor de cliënten en voor de medewerkers. Zo kun je zelf ook groeien. Er worden bijvoorbeeld veel goede trainingen aangeboden.
Ik heb hier altijd met veel plezier gewerkt. Het voelt niet echt als werk, het is een soort tweede thuis. Misschien komt dat ook omdat ik het al zo lang doe.
Tuinieren
Wat ik straks ga doen? Goeie vraag. In ieder geval meer tijd besteden aan mijn kinderen en kleinkinderen. Misschien ga ik een beetje tuinieren. Mijn eigen groenten kweken. Dat is mooi werk en zelfgekweekt smaakt extra lekker. Alles wat met de natuur te maken heeft geeft rust. Daar voel je je beter bij.’
