Discus is een nieuwe voorziening voor ambulante woonbegeleiding van HVO-Querido, opererend onder het motto Housing First vanuit een pand in de Discusstraat in Oud Zuid. Momenteel zijn er 26 cliënten in begeleiding, tegen het eind van het jaar moeten dat er ruim veertig zijn en in 2009 zelfs honderd.
De van oorsprong Friese teamleider Wessel de Vries (1956) wordt enthousiast als hij de fraaie gemeenschappelijke ruimte van Discus laat zien, een lichte, huiselijke zaal waar een piano staat, een grote bank en een flinke eettafel. ‘Kijk, hier heeft de legendarische bokser Bep van Klaveren zijn gebakken eitjes gegeten. Want dit pand is ooit gebouwd als mensa van het olympisch dorp voor de spelen in 1928, de sporters aten hier.
Veel aandacht
Discus wil niet met een wachtlijst werken. Wij zeggen tegen de ACT-teams in de stad, we hebben een woning, draag iemand voor. Dat is een tombola.
Onze cliënten zijn niet zo salonfähig, ze hebben allemaal een achtergrond van psychiatrie en verslaving en hebben vaak jaren op straat gezworven. Dat vraagt veel aandacht.
Onze medewerkers gaan bij cliënten op huisbezoek. Minstens een keer per week, maar vaker drie of vier keer per week. Dat is ook de kracht van het team, veel monitoren, veel administratie. Omdat we er nogal bovenop zitten, werken we samen met een heleboel instanties: de gevangenis, schuldhulpverlening, DWI, Jellinek, Mentrum, noem maar op, we komen overal.
Discus, 2007
Rivier
Het is een topbaan. Elke ochtend duik ik lekker in een grote wilde rivier. We werken met z’n achten. Vijf woonbegeleiders, twee sociaal psychiatrisch verpleegkundigen en een teamleider. Ieder heeft z’n specialiteit maar we werken wel samen. Als team zijn we allround. We zijn bij wijze van spreken niet alleen de maatschappelijk werker van de cliënt, maar ook de juridisch adviseur, de klusjesman, de schoonmaker, de advocaat en ondersteuner. Iedereen heeft zes klanten als eerstverantwoordelijke, maar we weten allemaal wat er speelt, je vangt bij ons geen bot.
Investeren
Hiervoor werkte ik als gebiedsontwikkelaar bij woningcorporatie De Alliantie, de laatste tijd aan het bevorderen van de leefbaarheid in Amsterdam Noord. Bij een terugtredende overheid kregen de corporaties in de jaren negentig een toenemende sociale rol. Het gaat daarbij niet alleen om het vernieuwen van woningen, je moet ook aandacht besteden aan de sociale problematiek in een buurt. Je moet ook willen investeren in het souterrain van de woningmarkt zoals dat zo mooi heet.
New York
Het concept van Housing First komt uit New York. Daar slaagt het, waarom zou het hier niet kunnen? In plaats van eerst nog jaren na te denken zijn we gewoon begonnen. Er zijn altijd beren op de weg, die komen je toch wel tegen, er gebeuren altijd onverwachte dingen. Het gaat erom of we samen de problemen willen aanpakken.
Het behandelplan en het begeleidingsplan moeten elkaar versterken. Door zakelijk te blijven kijken naar cliënten en goed te rapporteren, kunnen we over pakweg twee jaar zeggen of de methode Discus werkt.
Tot nu toe gaat het goed, als na een jaar nog 80% van deze doelgroep in de woning zit, ben je spekkoper. Daar zitten we ruim boven.
We zijn pioniers, een lerende organisatie. We bedenken hoe iets moet, werken het uit, proberen het in de praktijk, evalueren, stellen zo nodig bij en leggen het dan vast. We zijn om zo te zeggen founding fathers.
Zelf doen
Onze cliënten weten wat het is om op straat te moeten leven. Die woning moet iets worden wat ze niet meer willen verlezen, iets waar ze moeite voor doen. Vanaf stap 1, dag 1 is alles er op gericht dat cliënten zo zelfstandig mogelijk wonen. Wij ondersteunen ze daarbij, maar ze moeten het zelf doen.
Cliënten hoeven van ons niet veel, ze bepalen zelf hun leven. Ze moeten alleen een goede buurman zijn en geen overlast veroorzaken en zich aan de afspraken houden. Anders is het einde oefening. Dat zijn geen woest zware eisen. Alle mensen willen uiteindelijk in een leuk portiek wonen. Iedereen mag fouten maken, maar je moet er wel van leren.
Senang
De cliënt moet zelf een balans vinden. Hoe pakken we dat aan en hoe kunnen wij je daarbij helpen, daar gaat het om. We geven natuurlijk wel advies. Als een cliënt zijn inrichtingskosten vooral in zijn neus wil stoppen, voelt niemand zich daar senang bij.
Wij zijn geen verlengstuk van de psychiatrie, bij ons gaat het om het wonen. Ik kan me heel goed voorstellen dat cliënten niet altijd met hun ziekte willen worden geconfronteerd, daar schiet je niks mee op.’
Zie ook NUL20 en tijdschrift Deviant.
