Cynthia Spelde is een opgewekte en goedlachse jonge vrouw die het leven steevast van de zonnige kant bekijkt. Ze woont zelfstandig in de Amsterdamse Rivierenbuurt en wordt begeleid door een ambulant team van HVO-Querido.
Op de valreep van 1989 wordt Cynthia Spelde geboren in Amsterdam Noord waar ze ook opgroeit, in Banne om precies te zijn. ‘Mijn moeder had geen werk, mijn vader had drie banen tegelijk om ons dingen te kunnen geven,’ vertelt Cynthia. ‘Mijn ouders zijn gescheiden toen ik twee was, ik kom uit een gebroken gezin. Mijn moeder heeft op een gegeven moment al mijn vaders kleren en spullen naar buiten gegooid, maakte stennis en ging vreselijk tekeer. Ik weet nog dat ik toen een glaasje water voor haar moest halen. Dat was een slecht voorteken, want ik heb altijd alles voor haar moeten doen. Alles draaide om haar. Wij zijn echt verwaarloosd.
Mijn tweelingzus en ik zijn het enige goede dat uit dat huwelijk is voortgekomen.
Cynthia Spelde thuis
Gekkenhuis
Mijn vader was vroeger agressief, maar hij heeft spijt van zijn gedrag en zijn fouten en hij doet al heel veel jaar aardig en normaal. Met hem heb ik supergoed contact. Mijn moeder heeft nergens spijt van, zij heeft nog nooit van haar leven sorry gezegd. Met haar heb ik geen contact meer.
Zowel aan mijn vaders als mijn moeders kant zitten er in de familie genetische lijnen van geestesziekten en opnames in klinieken. Eigenlijk ben ik opgegroeid in een gekkenhuis.
Ik lach liever om het verleden dan dat ik ga zitten huilen. Uiteindelijk heb ik er wel wat van geleerd, ook al was het meer vallen dan opstaan. Ik probeer positief te blijven. Vroeger is voorbij, ik wil in het nu leven en vooruit kijken.
Duister
Ik zat op basisschool de Driemaster, op een steenworp van ons huis, en daarna op de Rosaschool, dat was nog de enige huishoudschool van Amsterdam, een echte meidenschool. Als klein meisje wilde ik patholoog anatoom worden, lekker in lijken snijden. Ik ben al sinds mijn kleutertijd een enorme horrorfreak. Die duistere kant heb ik van mijn vader, we houden bijvoorbeeld ook allebei erg van hardrock. Disturbed is mijn favoriete band ever.
Cynthia in haar buurtje
Op straat gezet
Maar goed, ik heb de richting verzorging gekozen, want mensen verzorgen kan ik goed. Daar is veel misbruik van gemaakt in mijn leven, vooral door mijn moeder. Als die niet stipt om zo laat haar eten kreeg voorgezet, dan ontplofte ze. Ik ben als kind al zo vaak dakloos geweest, ze zette me zonder pardon op straat. Dan ging ik naar een vriendin, of naar oma Nel, een vriendin van mijn moeder. Als het te lang duurde, werd ik opgehaald door de politie.
Overleefd
Als er weer eens iemand van Jeugdzorg langskwam, wond ze die mensen om haar vinger, want ze was een perfecte actrice. Jeugdzorg heeft nooit iets voor mij gedaan. Ja, zeggen dat ik in therapie moest. Op mijn dertiende!
Het doet pijn als je moeder steeds zegt: je kost me alleen maar geld. Het was ook helemaal niet waar, wij kregen niks, alles ging in haar eigen zak. Alles wat we hadden, kregen we van onze vader.
Ik heb zoveel shit meegemaakt, dat is niet normaal meer. Ik kan er wel tien boeken over schrijven, maar we hebben het overleefd. Op een bepaalde manier word je er ook hard van, ik heb nu zoiets van: of je doet normaal of ik ben klaar met je. Ik verspil geen tijd meer aan bullshit.
Op een gegeven moment ben ik gaan werken bij Cleancenter op de Ferdinand Bol, dat is de beste stomerij en wasserette van Amsterdam. Dat heb ik ruim tweeënhalf jaar gedaan. Het contact met klanten beviel me goed, met mensen werken vind ik fijn. Ik houd alleen niet van tellen. Kassawerk is niks voor mij, daar word ik nerveus van.
Getrouwd en gescheiden
Ik was inmiddels getrouwd met Ilyas, mijn jeugdliefde, ik ken hem al sinds mijn dertiende en was al heel lang verliefd op hem, maar het heeft nog wel even geduurd tot ik hem kreeg. Zijn zusje zat bij mij in de klas, zo ken ik hem.
Op een gegeven moment zijn we gescheiden, niet omdat we niet meer met elkaar wilden, maar puur om hulp te kunnen krijgen. Even een pauze, even wat dingen regelen. We zijn nog steeds bij elkaar, ik zou me geen betere man kunnen wensen. Hij is lief, leuk, aardig, hij gebruikt niet. Hij is mijn redding geweest. Hij komt uit eenzelfde soort situatie, ook uit een gebroken gezin. Wij begrijpen elkaar.
Goed bezig
Kort na ons trouwen werd ik zwanger, maar ons kindje werd doodgeboren toen het vijf maanden was, dat was echt de hel. Dat is nu vijfenhalf jaar geleden, ik heb er nu vrede mee, blijkbaar kon het toen niet.
Nu gaan we het weer proberen, een kindje. We hebben allebei een woning, we zijn goed bezig. Ik ben netjes op mezelf en mijn huis, ik kan prima overweg met de buren, ik zorg voor mijn kat, ik ga naar mijn dagbesteding, ik houd me aan de regels. Dat is wel eens anders geweest. Maar ik heb geen strafblad hoor!
Soms voel ik me erg oud. Dat is omdat ik een geregeld leven leid en omdat ik niet meer in het uitgaansleven kom.
Dakloos
Zo’n drieënhalf jaar geleden werd ik echt dakloos en stond ik op straat. Ik heb nog een paar dagen in het Passantenverblijf gezeten, daar had je helemaal geen privacy. Toen ben ik in het Instroomhuis gekomen tijdens de winteropvang. Dat was heel eng als meisje tussen 19 mannen. De bewoners hebben er toen met zijn allen voor gezorgd dat ik er tijdelijk een aparte ruimte kreeg, in een kantoortje. Later had ik een echte eigen kamer. Ik was toen net 23 en had niets en niemand.
Daarna ben ik naar het Martien Schaaperhuis gegaan, op IJburg. In die periode heb ik mezelf gesneden omdat ik geen hulp kreeg, maar ik heb het overleefd. In die tijd had ik veel geestelijke problemen, zoals dwangneurosen.
Kop op
Ik heb zeven jaar cocaïne gebruikt. Nu ben ik afgekickt, drie jaar geleden heb ik mijn laatste terugval gehad. Ik blow nu alleen nog een beetje om te kunnen slapen, anders heb ik nachtmerries. Daar ga ik ook mee stoppen, dat komt wel.
Yutha heeft mij bijvorbeeld heel goed geholpen, als er iets was, kon ik haar altijd bellen. Ze spoorde me ook aan, zo van: kop op meid, we gaan zus of zo doen, heel fijn was dat.
Je moest er in het Martien Schaaperhuis zelf iets van maken. Omdat je bijvoorbeeld dingen in huis deelt, is schoonmaken altijd een issue, want daar heeft iedereen andere ideeën over. Ik houd van schoon, maar je mag wel zien dat er geleefd wordt.
Vrijheid en rust
Ik ben dolblij dat ik nu alweer een jaar en drie maanden op mezelf woon. Het lijkt wel of ik nu pas voor mezelf kan kiezen. Altijd deed ik alles om het anderen naar de zin te maken, iedereen gelukkig, behalve ik. Het grootste verschil met wonen in een tehuis is je vrijheid, heerlijk is dat. Je kunt doen wat je wil en wanneer je dat wil. Dat geeft heel veel rust in je hoofd.
Mijn begeleidster Barbara staat altijd voor me klaar. We kunnen het goed vinden met elkaar. Ze probeert altijd eerst of ik het zelf kan oplossen en daar heeft ze gelijk in, bijna altijd blijkt dat ik het best zelf kan. Toch is dat gevoel van steun heel belangrijk. Je weet dat er iemand achter je staat, iemand die kijkt of het goed gaat en een oogje in het zeil houdt.
Kinderen
Het bevalt me in dit huis en in de Rivierenbuurt. Ik ga nooit weg uit Amsterdam. Hier krijg ik mijn kindje, zeker weten. Maar ik ben pas 26, ik heb geen haast.
Ik kan heel goed met kinderen overweg, ik ben dol op kinderen, ik ben nog nooit boos op een kind geweest. Het laatste dat ik zal doen is mijn stem verheffen, dat vind ik zo stom. Ik heb van huis uit een heel goed voorbeeld hoe het niet moet. Als ik gewoon alles andersom doe, ben ik al een heel eind.
Werk
Drie dagen per week werk ik bij de wasserij aan het Zeeburgerpad van het Leger des Heils. We doen de was van veel tehuizen. Drie dagen is drie keer acht euro! Het gaat me niet om het geld. Mijn hart ligt bij de was. Ik heb het altijd al mooi werk gevonden.
Sterker dan je denkt
Er zijn nog genoeg dingen die ik moet leren. Als iets me niet bevalt, heb ik nogal de neiging om me terug te trekken. Ik moet me wat meer manifesteren. Ik moet bijvoorbeeld ook leren om dingen niet te snel persoonlijk op te vatten. Dat wil ik nog een beetje oefenen en bijsturen.
Maar ik heb ook best wat dingen geleerd. Tegen mensen die in hetzelfde schuitje zitten, zou ik willen zeggen, geef de moed niet op. Het kan altijd erger, dus je moet hoop blijven houden en uitgaan van je persoonlijke kunnen. Je bent altijd sterker dan je denkt. Wees niet bang om hulp te vragen, je hoeft het heus niet allemaal alleen te doen. Ik zag vaak door de bomen het bos niet meer, nu ben ik blij als ik wakker word. Als ik het kan, kan iedereen het. Als je ziet waar ik vandaan ben gekomen en hoe ik nu ben, dat is een wereld van verschil.’
