Sociaalpsycholoog Valerie Boogaard (1976) werkt sinds 2008 bij HVO-Querido. Eerst als begeleider, later als zorgcoördinator en teammanager bij de afdeling Discus. Momenteel is ze teammanager bij ons Expertisecentrum.
Voordat ze bij ons kwam, werkte Valerie Boogaard bij Artsen zonder Grenzen. ‘Dat is een superleuke plek om te werken,’ vertelt Valerie enthousiast. ‘Er is heel veel verbinding in en tussen de teams. Wat je daar in het veld allemaal meemaakt is heel intens, dat versterkt de onderlinge band. Daarbij is het heel internationaal, dat past mij als een handschoen. Mijn vader is Engels, mijn moeder is Frans, ik ben opgegroeid in Spanje, internationaal hoort gewoon bij mij, ik was er enorm in mijn element.
Dichterbij
Maar toch. Waarom altijd zo ver? Waarom altijd naar Afrika of Azië? Er is toch dichterbij ook genoeg te doen? Ik voel mij heel Europees, misschien begrijp ik die context wel beter en kom ik hier beter tot mij recht. Dus de vraag die bij veel van mijn voormalige collega’s van Artsen zonder Grenzen leefde, is there life after paradise, heb ik zelf volmondig met ja beantwoord. Want ik was inmiddels verliefd geworden op Housing First.
Creatief
Vanaf dag één vond ik bij Discus van HVO-Querido dezelfde goede sfeer, een heel creatief en stimulerend klimaat. Als je met een idee of initiatief kwam, was het altijd: ja. Ja, ga het maar proberen, ga het maar uitvinden. Er was een enorme vrijheid om dingen te proberen en te ontwikkelen. Heel veel ruimte voor eigen initiatief. Mensen waren enthousiast en supertaakvolwassen. Die cultuur heeft naar mijn mening heel veel mooie dingen opgeleverd waar onze klanten nog altijd de vruchten van plukken. Want daar gaat het natuurlijk allemaal om.
Valerie Boogaard, teammanager Expertisecentrum HVO-Querido
Gedachtengoed
Dus nu sta ik dus weer voor de retorische vraag of er leven is na het paradijs. Maar eigenlijk ook weer niet, want ik blijf me met het Expertisecentrum volop inzetten om het gedachtengoed, ik zeg liever gedachtengoed dan methodiek, van Housing First te verspreiden. Misschien nog wel meer dan voorheen, want het propageren en stimuleren van die ideeën is nu onze voornaamste taak. Bij het Expertisecentrum gaat het om het vertalen van de principes van Housing First naar tastbare, creatieve en inspirerende tools, waarmee professionals in de praktijk aan de slag kunnen.
Van hip naar mainstream
Housing First heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt de laatste jaren. Toen wij begonnen was het een kleinschalige en experimentele manier van werken die aanvankelijk met argusogen werd bekeken, zowel door collega’s als door beleidsmakers. Nu is het meer mainstream geworden, het is in Amsterdam het beleid om dakloosheid aan te pakken. En in veel andere delen van ons land ook. In het begin was Housing First te vergelijken met een klein, hip ambachtelijk winkeltje, nu zijn we, bij wijze van spreken, meer als de H&M.
Het vechten waard
Het is aan ons als Expertisecentrum om de cultuur, de principes en de dignity van Housing First in dat krachtenveld zo goed mogelijk te bewaken. Want er zijn nu eenmaal procedures en protocollen in de wereld van de dagelijkse praktijk, die soms haaks staan op onze uitgangspunten, maar die een gegeven zijn waarmee we toch op de een of andere manier moeten dealen. De eigen regie die bij Housing First torenhoog in het vaandel staat, botst bijvoorbeeld met het feit dat je geen omslagwoning mag weigeren als klant. Dat vergt schipperen. Je kunt nou eenmaal niet overal tegenin gaan. Pick your battles, zeg ik dan.
Goedkoper
Wij zijn natuurlijk blij dat Housing First niet bij een experiment is gebleven, maar breed is omarmd. Nederland is nog altijd het enige land ter wereld waar dit op grote schaal is gebeurd. Spanje is momenteel de runner up, daar wordt Housing First ook steeds groter.
Wij hebben al in 2018 gevierd dat de duizendste cliënt van HVO-Querido via Housing First een woning gekregen. Daar ben ik nog altijd trots op.
Mensen die volgens het gedachtengoed van Housing First woonruimte en begeleiding krijgen zijn meestal erg tevreden over die manier van werken. Wat ook een heel sterk argument is voor onze aanpak, Housing First is goedkoper in the long run.
Blijven ontwikkelen
Met het Expertisecentrum blijven we Housing First ontwikkelen en de modelgetrouwheid in de praktijk te bewaken. We trainen mensen, we geven advies op allerlei gebied, we coachen on the job. Nu verspreiden we het gedachtengoed bijvoorbeeld bij de nieuwe teams van HVO-Querido die gebiedsgericht werken. Dat gaat prima samen met Housing First.
Contact
Het gedachtengoed van Housing First zit ook in kleine dingen, in woorden bijvoorbeeld. Zo heb ik het niet over hulpverleners, maar over mensen die hulp verlenen. Dat lijkt een verschil van niks, maar het gaat om contact maken. Wij geloven niet in professionele afstand, maar juist in professionele nabijheid. Als jij je jasje van hulpverlener uitdoet, doet de cliënt zijn klantenjasje uit en dan ontstaat er contact. Contact is een essentiële voorwaarde. Ik heb het daarom vaak over houding first.
Vangnet
Met Housing First willen we een actieve betrokkenheid creëren zonder dwang. We willen cliënten flexibele ondersteuning bieden zolang als dat nodig is. Uitstroom is geen doel op zich. Wonen via Housing First is for life. En daar heb je waarschijnlijk steeds minder begeleiding bij nodig. Housing First is geen housing only, we zijn geen woningbouwvereniging, het gaat juist om de ondersteuning. Dat is het vangnet.
Matching
Wij proberen een duurzame relatie te ontwikkelen tussen de cliënt en zijn of haar begeleider. Daartoe werken we met een systeem van matching op basis van profielen. Dat heb ik door een toeval bedacht. Ik was een keer in Londen bij een vriend die is getrouwd met een Indiase man. We zouden ergens heen gaan maar moesten op hem wachten want hij zocht op internet een man voor zijn zus. Dat was zijn taak in hun cultuur en dan maar hopen dat het liefde gaat worden. Ik dacht: wow! Hij liet zien hoe dat gaat op basis van profielen en toen viel bij mij het kwartje. Wij koppelen cliënten niet aan begeleiders op basis van profiel of voorkeur, maar op ruimte in de caseload. En dan hopen we dat het klikt. Ik heb toen een aantal typen bedacht: politieagent, moeder, docent, buddy, conflictvermijder. Zo hebben cliënten de mogelijkheid om de begeleidingsstijl te kiezen die op dat moment bij ze past. Want de behoefte van de cliënt kan gaandeweg de rehabilitatie veranderen.
Duurzaam
Voor begeleiders is dat ook fijn. Je kunt natuurlijk wel verschillende rollen spelen, maar het is niet prettig om telkens een houding te moeten aannemen die je echt niet ligt. Dat trek je niet, dat is niet duurzaam. Er moet een zekere balans zijn tussen je persoonlijkheid en jouw stijl van begeleiden.
Deze matching helpt om het contact tussen cliënt en begeleider te verbeteren en draagt zo bij aan het succes van ons werk.
Fun en fresh
Door te investeren en ons te blijven ontwikkelen kunnen we het elan en de drive houden. Ik houd nog altijd van Housing First. En dat wil ik verder wil brengen met ons Expertisecentrum. Bruisend en creatief. Als mensen een inspirerende workshop zoeken, waarmee ze gelijk in de praktijk aan de slag kunnen, dat ze dan in eerste instantie HVO-Querido bellen. Mensen uit Amsterdam, uit Nederland en internationaal. Dat je echt bij ons moet zijn voor een tof en kleurrijk congres dat tastbare resultaten oplevert en natuurlijk ook fun en fresh is. Something different. Ons Expertisecentrum moet echt een naam worden. Wij gaan ervoor.’
