HVO-Querido herkent en onderschrijft de conclusies en aanbevelingen in het advies ‘Van detineren naar re-integreren’ van de Raad voor de strafrechtstoepassing en jeugdbescherming.
Als grote organisatie die in Amsterdam en omstreken beschermd wonen, maatschappelijke opvang en (ambulante) woonbegeleiding biedt aan onder meer de forensische doelgroep hebben we een aantal aanvullingen.
1. Alternatieven voor korte gevangenisstraffen: voorwaardelijke straffen
In de praktijk ervaren wij dat korte gevangenisstraffen veelal meer kwaad dan goed doen. Er zijn volop voorbeelden van mensen die goed in een traject zitten, maar afglijden omdat ze nog een oude straf moeten uitzitten. Mensen die na een korte straf zonder uitkering, opvang of andere basisbenodigdheden in de nachtopvang belanden et cetera.
Graag denken wij mee en bieden wij ondersteuning in het bieden van alternatieven. HVO-Querido heeft inmiddels veel ervaring met het bieden van, indien nodig zeer intensieve, ambulante begeleidingstrajecten. En ook met begeleiding in een residentiële setting tijdens een voorwaardelijke straf. In samenwerking met de Reclassering en behandelorganisaties bieden we de benodigde structuur en toezicht. Met een krachtgerichte en op de persoon toegesneden aanpak, motiveren we cliënten te resocialiseren.
2. Goede aansluiting tussen detentieperiode en het re-integratietraject daarna
Wij adviseren dat al zo vroeg mogelijk na de strafoplegging, waar mogelijk samen met de cliënt en betrokken ketenpartners. We stippelen het traject van cliënt uit voor ná de periode van detentie. In het project Continuïteit van Zorg zijn daar inmiddels goede ervaringen mee opgedaan. Hier kan de transfermedewerker van een penitentiaire inrichting (PI) een rol in spelen. Voor de cliënt werkt het motiverend als duidelijk is wat hem/haar te wachten staat na detentie. Zo is er iets om naar toe te werken.
Andere voordelen zijn:
- Zaken die nodig zijn om het traject te organiseren kunnen direct in gang worden gezet. Indicaties kunnen worden geregeld. Mensen kunnen op wachtlijsten worden geplaatst, wat de kans op een passende plek aansluitend aan detentie groter maakt.
- Het traject binnen detentie kan worden toegesneden op wat er nodig is erna. Stroomt iemand door naar een voorziening waar je dagbesteding moet hebben? Die kan dan alvast worden geregeld.
- Ketenpartners die na de detentie betrokken zijn bij het traject kunnen al tijdens de detentie starten met (onderdelen van) het traject.
- Er kan een stapsgewijze overgang naar ‘buiten’ worden gerealiseerd.
De ervaring leert dat wanneer aan bovenstaande voorwaarden voldaan kan worden:
- De kans op succesvolle resocialisatie vele malen groter is.
- Cliënten met bijvoorbeeld een tbs-maatregel al in een eerder stadium kunnen uitstromen naar woonvoorzieningen of een woning.
- Ook voor kortgestraften kan een transfermedewerker in samenwerking met de ketenpartners kijken hoe voorkomen kan worden dat mensen op straat of in de opvang belanden. Voor de Top 600 heeft HVO-Querido in Amsterdam bijvoorbeeld een aantal opvangplekken in het Boerhaavehotel geregeld. Daar kunnen mensen direct na detentie worden opgevangen. De regisseur regelt deze opvang.
3. Het belang van het zoeken van een legitieme grondslag voor de uitwisseling van gegevens tussen alle betrokken partijen
Voor een goede aansluiting op de periode van detentie is de uitwisseling van de juiste gegevens cruciaal. Nu is dat helaas niet altijd het geval. Daardoor wordt niet altijd gebruik gemaakt van wat al in detentie of de kliniek is uitgevonden over wat al dan niet werkt. Wat zijn de belangrijke signalen? Wat zijn de risicofactoren of beschermende factoren et cetera.
4. Betere regionale plaatsing
In Amsterdam zijn geen PI’s. Dat belemmert succesvolle re-integratie. Cliënten moeten wanneer zij na detentie naar Amsterdam komen alles opnieuw opstarten: uitkering, dagbesteding, behandeling et cetera. Wij pleiten voor de start van een of meerdere ‘tussenstations’ in Amsterdam, waar mensen (het laatste deel van) hun straf kunnen uitzitten. Een voorziening waar mensen al dan niet op maat op bepaalde tijden van de dag binnen zitten, maar ook buiten de voorziening kunnen deelnemen aan resocialiserende activiteiten als werk, opleiding, behandeling en contact hebben met een gezond netwerk.
