Aan de Anderlechtlaan 3 in Amsterdam Nieuw Sloten zat eerst het Calandlyceum, een middelbare school, later een opvang van het Leger des Heils voor ongedocumenteerde mensen, en sinds 1 januari van dit jaar is opvang Anderlechtlaan overgegaan naar HVO-Querido.
Bij de Opvang Anderlechtlaan spreken we met teammanager Aisser Alnima (1987) en zorgcoördinator Kleri Sparou (1992).
‘Met de Opvang Anderlechtlaan vallen we onder de Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen waar Amsterdam mee doorgaat,’ vertelt Aisser. ‘Maar omdat hier mensen met psychische en of somatische kwetsbaarheid verblijven op indicatie van de GGD, spreken wij van LVV+. We hebben als HVO-Querido inmiddels zeven opvanglocaties voor ongedocumenteerde mensen in de stad. Bij de andere locaties zij de bewoners meer zelfredzaam. Hier hebben de bewoners meer hulpvragen. We hebben ook een vrouwenvleugel. De verhouding bij ons is ongeveer een kwart vrouwen en driekwart mannen.’
Spil
‘We hebben mensen uit de hele wereld in huis,’ vult Kleri aan, ‘echt een grote diversiteit aan nationaliteiten. We hebben een paar jonge mensen, maar over het algemeen is onze doelgroep iets ouders dan de gemiddelde ongedocumenteerde in de opvang.
Onze persoonlijk begeleiders zijn meestal de spil in het netwerk aan hulp- en zorgverlening rond onze bewoners. Zij schakelen tussen de bewoner en verschillende professionals. Ze signaleren, bemiddelen, activeren en verwijzen.
Medewerkers van de Opvang Anderlechtlaan
Er zijn
Daarnaast is er natuurlijk de persoonlijke begeleiding meer de diepte in. Een luisterend oor bieden, mensen vragen wat ze willen bereiken en welke vaardigheden daarvoor nodig zijn.
De kern van ons werk is contact. Er zijn voor de ander als mens.’
Huishouden
‘Het voelt hier soms als een uitgebreide familie, als een heel groot huishouden,’ aldus Kleri, ‘de sfeer is warm en gemoedelijk aan de Anderlechtlaan. Het besef ‘ik mag hier zijn’ geeft bewoners een beetje rust. Mensen zijn zorgzaam voor elkaar. In principe moeten mensen zelf koken, schoonmaken en dat soort dingen, maar als het nodig is helpen ze elkaar daarbij of krijgen ze hulp van ons.
Het is moeilijk om aan je toekomstperspectief te werken als je ziek bent. Daarom bevriezen we de tijd dat mensen hier zitten, die tijd gaat daarmee niet van hun traject af.’
Een bewoner in de hal van Opvang Anderlechtlaan
Inclusiever
‘Graag zouden we hier een eigen huisarts willen hebben,’ vervolgt Aisser, ‘maar dat blijkt in de praktijk erg lastig. Het zou sowieso mooi zijn als de zorg inclusiever zou worden. En niet alleen voor mensen met alle kleuren, geaardheden en overtuigingen, maar ook voor mensen zonder burgerservicenummer. Als ik zie hoeveel tijd onze medewerkers zijn om simpele dingen te regelen voor onze bewoners. Terwijl de basiszorg wettelijk goed is geregeld, loopt het in de praktijk stroef, heel stroef. Onze mensen moeten het steeds opnieuw uitzoeken, zorgaanbieders overtuigen, declareren, noem maar op. En zorg voor mensen zonder BSN kan uiteindelijk wel, dat hebben we met corona gezien.’
Meedoen
‘Ik zou onze bewoners het liefst op alle gebieden meer willen bieden,’ aldus Kleri. ‘Meer aandacht, meer activiteiten, meer soepele regels, meer personeel, kortom, meer zorg. Maar ik vind ook dat wij het met de bestaande middelen behoorlijk goed en creatief doen.
We moeten ervoor zorgen dat onze bewoners zoveel mogelijk kunnen en mogen meedoen in de samenleving. Zo maak je ze meer verantwoordelijk. Dan pas neem je mensen serieus. En zo voorkom je dat mensen wegkwijnen of hospitaliseren.’
Welkom
‘De overgang van het Leger des Heils naar HVO-Querido gaf de meeste collega’s een wat dubbel gevoel,’ vervolgt Kleri. ‘Eerst denk je: hebben we het dan niet goed gedaan? De meeste collega’s zijn gebleven omdat het goed is voor de doelgroep. HVO-Querido heeft immers meer opvanglocaties voor ongedocumenteerden en heeft daar al veel kennis over opgedaan. Dan sta je sterker. Volgens mij voelen de meesten zich inmiddels behoorlijk welkom. Wij zijn blij dat we de zorg hier kunnen voortzetten aan de Anderlechtlaan. Verandering geeft vaak een boost aan het team.’
Geraakt
‘Persoonlijk voel ik me sterk betrokken bij onze doelgroep en bij het team,’ aldus Kleri. ‘Dat weet ik pas sinds ik hier werk. Het heeft altijd mijn interesse gehad. Ik heb altijd gewerkt in rollen waarin ik iets voor de maatschappij kan betekenen. Er kunnen zijn voor andere mensen. Geraakt worden door het verhaal van de ander.’
Wat heb je nodig?
Ook Aisser hoeft de motivatie om dit werk te doen niet van ver te halen. ‘Immigratie en integratie fascineren mij van jongs af aan,’ aldus Aisser. ‘Hoe kun je het lot van mensen verbeteren zonder dat je ze in hokjes stopt? Hoe kun je echt inclusieve zorg bieden? Dat zijn vragen waar ik me graag mee bezighoud. Niet denken in etiketten, maar vragen: wat heb je nodig. Het heeft natuurlijk ook te maken met mijn eigen achtergrond. Als kind van tien ben ik met mijn ouders gevlucht uit Irak.
Ongedocumenteerde mensen zijn niet zielig. Daarom ben ik zo blij met de krachtige en positieve aanpak van HVO-Querido. Wat kun je wel, dat is ons uitgangspunt.’
