Ervaringsdeskundigheid is een kwaliteit en een uiting van diversiteit. Een competentie die je ontwikkelt door werk te maken van je eigen ervaring en die in te zetten voor anderen. De inzet van ervaringsdeskundigheid past bij de visie van HVO-Querido op diversiteit en inclusiviteit. Mensen van alle achtergronden zijn welkom bij ons: gelijkwaardigheid is een van onze kernwaarden. Diversiteit zien wij als kracht. Daarom zetten we ervaringsdeskundigheid in als extra competentie in onze diverse organisatie.
Diversiteit in ervaringen
Sommige mensen krijgen in hun leven te maken met ingrijpende problemen als dakloosheid, uitsluiting of een psychische stoornis. Dat maakt ze niet tot andere mensen. ‘We hebben allemaal onze eigen verhalen en zichtbare of onzichtbare kwetsbaarheden. Uit die verschillende verhalen blijkt onze diversiteit,’ zegt Odette Hensen, adviseur ervaringsdeskundigheid bij HVO-Querido. ‘Ieders verhaal bevat waardevolle kennis en ervaring waar we van kunnen leren.’
Bron van kennis
Daarom ziet HVO-Querido ervaringsdeskundigheid als een belangrijke bron van kennis, naast kennis uit wetenschappelijk onderzoek en praktijk. ‘Dat klinkt vanzelfsprekend. Immers, als je iets wilt weten over een onderwerp, zoek je ook kennis bij anderen die daar ervaring mee hebben. Zelf ben ik opgeleid om mijn eigen doorleefde ervaringen beroepsmatig in te zetten voor anderen.’
Odette Hensen
Ervaring delen
Odette adviseert teams en individuele medewerkers die ervaringsdeskundigheid als competentie willen inzetten om mensen met een sociale of psychische kwetsbaarheid te ondersteunen bij hun herstel. Het delen van ervaringen kan gepaard gaan met stigma’s, oordelen van anderen en gevoelens van schaamte. ‘Daarom is het belangrijk dat alle teamleden niet alleen hun sterke kwaliteiten delen, maar ook hun eigen kwetsbaarheden laten zien. Dat we inzien dat het normaal is om ook pijnlijke ervaringen te hebben. Kwetsbaarheid is inherent aan mens zijn. Openheid daarover maakt dat iedereen zich gelijkwaardig en veilig voelt.’
Rijker
Ervaringsdeskundigheid draagt volgens Odette per definitie bij aan diversiteit. ‘Ieder mens is meer dan zijn of haar kwetsbaarheid, we kunnen veel leren van de kennis en ervaring van anderen. Hoe diverser de achtergrond van die anderen, hoe rijker de kennis die hun verhalen ons bieden.’
Jezelf mogen zijn
Martijn Fuldner is ervaringsdeskundige en werkt als persoonlijk begeleider in het Respijthuis van HVO-Querido in Amsterdam. Mensen met een psychische kwetsbaarheid die het thuis even niet redden, kunnen er korte tijd verblijven om op adem te komen. Zelf heeft Martijn een angststoornis, waar hij open over praat. ‘Ervaringsdeskundigheid is geen rol, het is een houding. Door mijn kwetsbaarheid zichtbaar te maken, voelen onze gasten zich meer gelijkwaardig.’
Welkom
In het Respijthuis is iedereen even welkom. ‘De achtergrond van onze gasten is heel divers en iedereen mag zijn wie hij of zij is. Dat creëert een veilige sfeer. Nieuwe gasten stellen zich vaak voor met hun kwetsbaarheid, maar ik leg de focus liever op wie je bent en wat je nodig hebt. Hoe kun je je stoornis inpassen in je leven? Mijn stoornis heeft me gemaakt tot wie ik ben en wat ik doe. Ik heb er mijn kracht van gemaakt, waarmee ik anderen kan helpen.’
Martijn Fuldner
Groei
Martijn volgt de opleiding Ervaringsdeskundige en Welzijn aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘Daar zag ik dat ik onbewust lastige situaties uit de weg ga om in mijn “veilige zone” te blijven, waarmee ik mijn eigen groei in de weg sta. Dit inzicht gebruik ik nu bij onze gasten. Als ze bang zijn om een stap te zetten – zoals het plegen van een moeilijk telefoontje – ga ik daarover het gesprek aan. Ik stimuleer ze hun angst te overwinnen en hun grens te verleggen.’ Zo draagt Martijn met zijn ervaringsdeskundigheid bij aan de persoonlijke groei van kwetsbare mensen.
Diversiteit geeft kracht
Alex van Veen werkt bij het Herstelbureau van HVO-Querido. Mensen die (tijdelijk) moeite hebben om zelfstandig te leven of mee te doen in de maatschappij, bijvoorbeeld door een verslaving of psychiatrische aandoening, kunnen daar werken aan hun herstel. Alex geeft trainingen en begeleidt gespreksgroepen, waarbij hij ook zijn eigen ervaringen inbrengt.
Gelijkwaardig
‘Een van mijn drijfveren om dit werk te doen is dat ik zelf ook een crisis heb doorgemaakt. Daar heb ik veel van geleerd, het heeft mij mede gevormd tot wie ik ben. Wat ik heb geleerd tijdens mijn herstelproces is waardevolle kennis, die ik graag wil delen. Het maakt verschil als ik deelnemers vertel wat ik zelf heb meegemaakt en wat mij heeft geholpen. Ze herkennen in mij hun gelijke, waardoor ze zich gelijkwaardig voelen en er meer vertrouwen ontstaat.’
Alex van Veen
Meedoen
Bij het Herstelbureau is ruimte voor iedereen, letterlijk en figuurlijk. ‘De mensen die hier komen vormen een bont gezelschap qua afkomst, geloof, kleur, opleiding en problematiek. Dankzij die diversiteit kunnen we hier allemaal leren van mensen met totaal andere achtergronden en ervaringen dan we zelf hebben. Dat maakt het delen van ervaringen zo waardevol. Iedereen krijgt hier de kans om mee te doen en dan zie je dat mensen tot veel meer in staat zijn dan ze zelf denken. Diversiteit verbreedt onze blik en geeft ons inspiratie en kracht.’
Zelf aan de slag
Op 15 november start de oriënterende cursus Werken met Eigen Ervaring voor medewerkers van HVO-Querido. In- en externe deelnemers kunnen in februari en maart 2022 meedoen aan de workshop Ervaringsdeskundigheid: Gewoon Doen. Meer weten? Neem contact op met het Herstelbureau via via (020) 219 51 68 of herstelbureau@hvoquerido.nl.
