Jasper Kost traint jongeren in het verhogen van hun sociale vaardigheden en weerbaarheid. Hij maakt daarbij gebruik van een bijzondere assistente: zijn hond Kiara. Hieronder vertelt Jasper hoe dat in zijn werk gaat.
Normaal gesproken werkt Jasper Kost (1985) 32 uur per week als ondersteunend begeleider, eerst bij onze Noordzijde, en tegenwoordig bij de Alexanderkade, een woonvoorziening van HVO-Querido voor jongeren met psychiatrische problematiek. Maar nu even niet. Jasper is namelijk net vader geworden van zoon Lenn en heeft daarom tijdelijk ouderschapsverlof. Daarnaast mag hij zich een half jaar lang uitleven in zijn eigen project, het geven van trainingen met behulp van honden aan jongeren. Dat is mogelijk geworden door het winnen van de prijsvraag tijdens de HVO-Querido DOET! Fair eerder dit jaar
Weerbaar
Sport is Jaspers tweede natuur. Als kind wilde hij graag gymleraar worden en hij was dan ook vast van plan om naar de ALO te gaan. Toen het op de middelbare school even wat minder ging, schakelde hij over op plan B en deed de mbo-opleiding Sport en bewegen.
‘Ik ben altijd vrij sportief geweest,’ vertelt Jasper, ‘en nog steeds. Ik doe aan boksen en kickboksen. Ik heb altijd sportattributen bij me, ook tijdens de trainingen die ik jongeren geef. Als de hond een beetje moe is, of gewoon als afleiding of tussendoortje, werkt even boksen prima. Boksen is goed voor je weerbaarheid, en het verhogen daarvan is vaak een doel bij de trainingen.
Kiara en Jasper
Diepte
Ik ben heel blij dat ik de kans het gekregen op één op één intensief met jongeren te werken. Het is fijn om zo geconcentreerd en gefocust met één ding bezig te zijn, dat je echt de tijd kan nemen voor iemand en de diepte in kunt gaan. Bij de Alexanderkade is het altijd druk, er gebeuren veel dingen, veel bewoners vragen aandacht en je bent ook altijd met de waan van de dag bezig. Bij persoonlijke trainingen heb je dat allemaal niet.
Opleidingen
Trainen of coachen waarbij je een hond, of een ander dier, inzet als co-coach is niet door mij bedacht, het is een trend, het komt steeds meer op. Eerst heb ik hiervoor een zogeheten dac-opleiding gedaan, dat staat voor dog assisted coaching. Nu volg ik de topdog opleiding, gericht op het geven van sociale vaardigheidstrainingen met behulp van honden.
Een groot beroep
Voor de trainingen gebruik ik mijn eigen hond, Kiara, een Amerikaanse Stafford, een stevige dame. Als Kiara ziek is, gebruik ik ook wel de labrador van een vriend van mij. Als coach moet je de hond wel kennen, je moet de hond kunnen ‘lezen.’ De veiligheid en het welzijn van de hond en de deelnemers staan bij mij namelijk voorop. Daarmee bedoel ik niet dat de hond zou kunnen bijten, maar een valkuil is dat je de hond overvraagt. Honden worden moe van trainingen, het vergt veel van ze. Daarom heb ik zo mijn bedenkingen bij de trend om honden op therapeutische gronden mee te nemen naar school of kantoor. Is er wel een plek, een bench bijvoorbeeld, waar de hond zich terug kan trekken? Zo’n beestje is de hele dag aan het werk met al die gemoedstoestanden van al die mensen, dat doet een groot beroep op een hond.
Ruiken
Mensen waarschuwen hun kinderen toch altijd dat honden ruiken of je bang bent? In zekere zin is dat waar. Als een deelnemer aan een training zich bij een bepaalde oefening niet prettig of ongemakkelijk voelt, merkt Kiara dat meteen, honden zijn daar heel gevoelig voor. En zo merk ik het dus ook.
Ontspannen
Het idee is dat je de hond dus inzet bij de training. De hond is een middel. Door de hond heb je een ingang en altijd een onderwerp om het over te hebben. Vragen kun je over de hond spelen in plaats van direct aan deelnemers te stellen. Dat is heel relaxt voor mensen die verlegen zijn. De hond is een soort bliksemafleider, deelnemers staan niet de hele tijd zelf in de spotlight. Daardoor is het gevoel van moeten er een beetje af, dat werkt ontspannend.
Bij de aanwezigheid van dieren, en nog meer bij het aaien van dieren, komt oxytocine vrij, ook wel knuffelhormoon genoemd. Dat geeft zowel bij mens als dier een ontspannen gevoel. Dus zonder dat ik nog iets heb gedaan zijn deelnemers op hun gemak, open en ontspannen, allemaal dankzij de hond.
Veilig
Tijdens de training doen deelnemers vaak dingen voor de hond. Dat voelt makkelijk en veilig. Een opdracht kan bijvoorbeeld zijn om aandacht te vragen van de hond. Dat lijkt simpel, maar als je niet gewend bent om aandacht voor jezelf te vragen kan dat best lastig zijn. Je moet dan toch een beetje uit je schulp. En hoe doe je dat? Luid, beweeglijk of speels? De hond reageert overal meteen op en heel duidelijk. Zo gaan deelnemers beseffen: hé, als ik dit of dat doe, word ik dus wel gehoord en gezien.
Steviger
Dat is ook een voordeel van werken met honden, je ziet meteen resultaat, je merkt als deelnemer snel wat werkt en wat niet. Als je stil blijft staan en niks doet, neemt de hond een loopje met je en doet precies wat ie zelf wil. Maar als je handelt, naar de hond toegaat, beweegt, praat, noem maar op, dan kun je het gedrag van de hond beïnvloeden op een manier die jij wil. Ze leer je bijvoorbeeld een grens aan te geven.
Dat is wat ik hoop dat jongeren leren, dat ze met hun gedrag hun leven zodanig kunnen veranderen dat het voor hen en hun omgeving wat aangenamer en makkelijker wordt.
Mijn trainingen zijn bedoeld om jongeren steviger te maken en ze meer zelfvertrouwen te geven.
Inzicht
Het is heel leuk werk om te doen. Na één training zie je al heel veel van deelnemers, dat inzicht gaat heel snel. Laat iemand een stukje met een hond lopen en je ziet meteen of hij of zij leiderschap toont. Deelnemers vinden het leuk omdat het ontspannen is, actief, vaak buiten en voor de meesten iets anders dan ze gewend zijn. Veel andere trainingen bestaan namelijk uit luisteren, praten en nog meer luisteren.
De hond ten slotte vindt het ook leuk. De Stafford is een hele actieve hond. Ik doe voor Kiara regelmatig wat ontspanningsoefeningen tussendoor. Dan verstop ik wat koekjes die ze gaat zoeken. Dat snuffelen, in die bekende houding, met de kop naar beneden en de neus boven de grond, werkt heel ontspannend voor honden.
Coachen kan in principe met alle hondenrassen. De hond moet natuurlijk wel sociaal zijn en graag contact met mensen maken.
Resultaat
Momenteel coach ik vier jongeren, twee van Housing First Jeugd en twee van de Alexanderkade. Misschien komen daar binnenkort ook jongeren van VIP bij. Een traject duurt acht tot tien weken. Halverwege en aan het eind maken we een evaluatie om te zien wat er is bereikt, of en hoe bepaalde vaardigheden zijn toegenomen. Het zou het mooiste zijn om die evaluaties samen met de behandelaar te doen, als de cliënt daarmee instemt natuurlijk.’
