Wij bleven gewoon ons werk doen
Letitia Valpoort woont en werkt al 25 jaar zonder papieren in Nederland. De laatste jaren verblijft ze in onze opvang voor mensen zonder documenten. Afgelopen jaar werd door het nieuwe Kabinet aangekondigd dat het Rijk de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) gaat afbouwen. Hoe houdt Letitia de moed erin? “Als ongedocumenteerden, mensen zonder papieren, worden we beschouwd als een soort schaduwburgers. Maar wij zijn mensen tussen de andere mensen. Gelukkig ben ik een inventief mens en op goede dagen leef ik dwars door mijn ongedocumenteerdheid heen.” En hoe durf je je nog kwetsbaar op te stellen in een samenleving die verhardt en polariseert? Waarin omkijken naar de kwetsbare medemens nauwelijks meer sociaal wenselijk is? Persoonlijk begeleider Alex de Lange durfde het aan. Hij volgde de training ‘Werken met Ervaring’ en ging daarna door voor het addendum ‘ervaringsdeskundige’. Steeds meer collega’s melden zich aan voor dit traject. Ze zien dat het inzetten van je eigen ervaring in begeleiding echt wat toevoegt. Alex: “Eerlijk, open en trots zijn over mijn ervaring heeft me verder geholpen. Niet alleen als persoon, maar ook in mijn positie als begeleider. Hulpverlenen is een verhaal van twee mensen. Je maakt ruimte voor het herstel van de ander.”
Veerkracht
Mensen zoals Letitia en Alex en al die andere bewoners, deelnemers en collega’s bij HVO-Querido maken mij trots en blij als bestuurder van deze organisatie. Maatschappelijke en sociale problemen werden er in 2024 bepaald niet kleiner op. Dak- en thuisloosheidscijfers namen schrikbarende vormen aan. Dit had natuurlijk zijn weerslag op de bijna 6.000 mensen die aan onze zorg zijn toevertrouwd. En op onze meer dan 1.700 collega’s. Vanwege gebrek aan doorstroom, opvangplekken, menskracht en middelen komen kwetsbare personen – vaak met multiproblematiek – steeds vaker langdurig terecht op plekken waar ze niet de juiste zorg kunnen krijgen. Of vinden ze helemaal geen opvangplek. Onze medewerkers kregen daarnaast – mede als gevolg van de uitgebreide aandacht voor een aantal incidenten met kwetsbare personen in Amsterdam – toenemend te maken met bezorgde buurtbewoners die vinden dat in hun buurt geen plek meer is voor mensen met een kwetsbaarheid. Wij vinden als organisatie dat iedereen een plek verdient, maar kunnen niet blind zijn voor dit veranderende sentiment. Samen met onze ketenpartners staken we daarom het afgelopen jaar veel energie in het creëren van verbinding met buurtbewoners en het kweken van wederzijds begrip. Naast de hobbels op de weg, zag ik het afgelopen jaar in de organisatie onverminderd veel veerkracht, moed en betrokkenheid. Gelukkig maar. Want dat is hard nodig om onze bewoners en deelnemers ook in kilte een warm thuis te kunnen blijven bieden en samen met hen te werken aan de toekomst. Eric Blom, die via HVO-Querido een omslagwoning bewoont, vat het heel mooi samen als hij tegen persoonlijk begeleider Maureen zegt: “Jij komt altijd met een glimlach mijn huis binnen. Dat geeft me moed en positieve energie.” Die collectieve kracht en de flexibiliteit om met tegenslagen om te gaan maakt dat we met trots terug kunnen kijken op 2024. Wij zijn gewoon doorgegaan met ons werk. En bij ons was en blijft iedereen welkom. In dit voorwoord licht ik er een paar mooie voorbeelden uit, in het jaarverslag passeren uiteraard veel meer ontwikkelingen en resultaten de revue.
De kracht van kunst, cultuur en zingeving
Participeren in de samenleving, op welke manier dan ook, geeft het leven zin en dat helpt bij herstel. Kunst en cultuur is daar een belangrijk onderdeel van. Daarom is het team Muziek van HVO-Querido in 2024 uitgebreid en omgedoopt tot team ‘Kunst & Cultuur’. Hoe belangrijk expressie en het maken van kunst kunnen zijn voor een mens, vertelt dichteres en schilderes Mathilde Hoogstraaten. Zij wordt ambulant begeleid door HVO-Querido en neemt deel aan de schilderlessen op Centrum Robert Koch: “Al van jongs af aan teken en schilder ik. Kunst is voor mij ook troost en ondersteuning. Wat ik ook schilder, het is altijd mijn eigen impressie van de werkelijkheid. Zelf geef je er kleur en beweging aan. Het wordt altijd mijn eigen schilderij. Het is mijn lust en mijn leven.”
Evenementen
Voor het eerst deelden wij in 2024 tijdens Keti Koti, op 1 juli, gratis maaltijden uit. Bijna 1000 porties heri heri, een Surinaams traditioneel gerecht, werden door collega’s, bewoners en vrijwilligers op drie locaties gemaakt en waren bedoeld voor bewoners en buurtbewoners. Enerzijds om te zorgen voor verbinding, anderzijds om te laten zien dat wij het als organisatie belangrijk vinden om stil te staan bij de afschaffing van de slavernij. En – zeker niet voor het eerst, maar wel met evenveel plezier als altijd – voeren cliënten en collega’s samen mee met de Canal Parade tijdens de Gay Pride. HVO-Querido wil hiermee benadrukken dat we er zijn voor iedereen. Angel, verbonden aan ons Transhuis: “Het is heel logisch eigenlijk, Christenen hebben Kerst, moslims hebben het Suikerfeest, wij hebben de Pride. Eén dag per jaar waarop we echt mogen laten zien wie we zijn en waarop we vieren dat we trots zijn op wie we zijn!”
Elektronisch Cliënten Dossier
Ondertussen bouwden we rustig verder aan onze kwaliteit van zorg, hoewel dat – zoals overal – ook in onze organisatie niet altijd zonder slag of stoot gaat. Het nieuwe Elektronisch Cliëntendossier (ECD), dat begin 2024 in gebruik werd genomen, ondersteunt een methodische manier van werken met onze cliënten en verbetert daarmee onze kwaliteit van zorg. En het geeft ons veel meer informatie waarmee wij de financiële processen van onze zorg goed kunnen sturen. Maar het vraagt ook de nodige aanpassingen en veranderingen in de manier van werken van alle collega’s. Daar waren nog de nodige hindernissen te nemen en daar hebben we met veel collega’s in 2024 heel hard aan gewerkt.
Nieuwe ontwikkelingen
We zetten in 2024 ook in op nieuwe ontwikkelingen. Eén daarvan is het creëren van een plek op onze website waar alle informatie voor cliënten (en potentiële cliënten) handig en overzichtelijk bij elkaar staat in voor iedereen begrijpelijke taal: onze cliëntenwebsite. Dit was trouwens een mooi voorbeeld van cliëntparticipatie: bij elke stap in de ontwikkeling werd input gevraagd aan een speciaal cliëntenpanel.
Toekomst
Kijkend naar 2025 wordt ons voornaamste doel om rust te bewaren en te bestendigen. Om ervoor te zorgen dat we wat we doen, ook goed doen. We zullen altijd meedenken als er ergens in de opvang voor kwetsbare mensen een gat valt dat niet gedicht lijkt te worden, maar we zijn niet per definitie uit op groei. We zetten vooral in op het stevig, efficiënt én impactvol houden van onze organisatie in wat we nu al doen. Het lijkt er niet op dat de maatschappelijke problemen binnenkort kleiner worden, de sociale zorgen lijken eerder verder te groeien dan te verminderen. Ook de financiële werkelijkheid waarin zorg- en opvangorganisaties zich bevinden ziet er niet rooskleurig uit. Te midden van al deze spannende en moeilijke ontwikkelingen blijven wij gewoon rustig ons werk doen. En blijven wij er voor iedereen. Een speerpunt daarin is allereerst het verder optimaliseren van de kwaliteit van zorg op alle locaties. Dat doen we door het methodisch werken verder uit te werken en toe te passen, maar ook door ons leeraanbod voor onze medewerkers op orde te brengen zodat die ook in de komende tijden met een zwaarder wordende doelgroep de kennis en kunde in handen hebben om hun werk goed te kunnen doen. We gaan bovendien onverminderd door met het integreren en toepassen van zowel informele zorg als ervaringsdeskundigheid in ons dagelijks werk. Een tweede speerpunt voor 2025 is het verder verbeteren van onze financiële processen door het implementeren van betere ICT-systemen. HVO-Querido is een prachtige organisatie, ik ben trots dat ik daarbij mag horen. We hebben misschien niet het gemakkelijkste werk. Maar wel het mooiste werk wat er is. Met een enorme, waardevolle impact. Ook komend jaar blijven we ons mooie werk – gewoon – doen. Jessica Wesselius – Bestuurder HVO-Querido
