Nederland telt volgens de conventionele telling die het CBS vandaag heeft gepubliceerd, maar liefst 33.000 daklozen, een recordaantal en een stijging van bijna 20% ten opzichte van 2022. Hiermee ligt het Nationaal Actieplan Dakloosheid ver af van de doelstelling om per 2030 dakloosheid in Nederland te beëindigen. Vanuit HVO-Querido maken we ons al langer grote zorgen over deze cijfers die we zien als het gevolg van een reeks aan zorgelijke ontwikkelingen in onze maatschappij.
De cijfers van het CBS bieden weinig om hoopvol over te zijn. Het merendeel (70%) van alle daklozen is onbekend. Zij maken geen gebruik van gemeentelijke voorzieningen voor opvang. Daarnaast ligt het werkelijk aantal daklozen vermoedelijk vele malen hoger omdat men hier nog een verouderde meetmethode gebruikt. In februari dit jaar start de zogenaamde Ethos Light telling. Anders dan in de eerdere telling, kijkt men hierin ook naar mensen die tijdelijk verblijven bij familie of kennissen of bijvoorbeeld wonen in een auto, kraakpand of vakantiewoning. Daarnaast worden ook mensen onder de 18 en boven de 65 meegenomen in de telling. Dit geeft een meer realistisch beeld over het werkelijke aantal daklozen in Nederland. Eind dit jaar volgt de publicatie van dit onderzoek.
Domino-effect aan negatieve ontwikkelingen
Bestuurder Jessica Wesselius: ‘De toenemende dakloosheid is een symptoom van een groter maatschappelijk probleem. De bezuinigingen in de zorg laten duidelijke littekens na in onze samenleving. Terwijl de wachtlijsten voor bijvoorbeeld de GGZ landelijk al jaren oplopen van enkele weken tot vele maanden, lijkt het einde nog niet in zicht. Tel daar het schreeuwende tekort van maar liefst 400.000 woningen bij op en het is duidelijk dat steeds meer mensen in de kou komen te staan. Mede doordat passende zorg langer op zich laat wachten, zien we dat de problematiek van deze groep in ernst toeneemt.
Niet alleen is er in toenemende mate sprake van complexe, mentale problematiek, maar steeds vaker is ook intensieve, somatische zorg nodig. Inmiddels gaat het over een substantiële groep die nergens terecht kan. De politie zit dan aan het einde van de keten omdat de samenleving wel overlast ervaart van deze groeiende groep die noodgedwongen op straat leeft.’
Omslag in denken en doen direct nodig
Barbra Velthuizen (directeur zorg bij HVO-Querido): ‘In Amsterdam ervaren we gelukkig veel steun vanuit het college om een groeiende groep mensen met complexe problemen goed op te vangen en verder te helpen. Het landelijke beeld is een stuk zorgelijker. Ik ben ervan overtuigd dat het roer radicaal om moet om een betere toekomst te kunnen bieden aan mensen die niet op eigen kracht verder kunnen. Hierbij moeten we niet praten maar doen; we zijn al veel te laat. De tolerantie in de samenleving kalft in rap tempo af: het incasseringsvermogen is op en steeds meer mensen voelen zich met de rug tegen de muur staan. Deze tijd vraagt om lef en daadkracht. De vraag is of alle betrokken partijen die bereidheid ook voelen.’
