Vrijdag bracht burgemeester Femke Halsema een bezoek aan de Winteropvang van HVO-Querido aan de Transformatorweg in Amsterdam.
Op verzoek van de burgemeester wordt zij niet grootscheeps ontvangen door bestuursleden en directeuren, maar juist door een klein comité van mensen die direct betrokken zijn bij de Winteropvang. Namens HVO-Querido geeft teammanager Alynda Braat van de locatie Transformatorweg tekst en uitleg over het reilen en zeilen van de voorziening. Namens de gemeente Amsterdam is dat Linda van Veen, die als beleidsadviseur zorg de winteropvang voor dakloze mensen in haar portefeuille heeft.
Wie, wat, waar
Alynda laat de burgemeester, met in haar kielzog een filmploeg die een documentaire over haar aan het maken is, de entree zien, de eetzaal en een kamer met stapelbedden. Maar veel meer dan een rondleiding is het bezoek een gesprek. Burgemeester Halsema, ook beschermvrouwe van de daklozen in Amsterdam, wil alles weten. Voor hoeveel mensen er plaats is (250) en om wie het gaat (dakloze mensen die kwetsbaar zijn en een vorm van binding hebben met de regio Amsterdam) en nog veel meer.
Halsema merkt op dat ze ook jonge mannen ziet lopen zonder manifeste kwetsbaarheid. Dat komt omdat op dat moment de gevoelstemperatuur onder nul is en daarom de Winterkouderegeling van kracht is. Dan hebben alle dakloze mensen die in Amsterdam verblijven toegang.
Meer vrouwen
Volgens burgemeester Halsema zijn er meer daklozen in de stad dan voorheen. Merken ze dat op de Transformatorweg ook? Het is nog te vroeg voor analyses, de Winteropvang duurt nog tot 1 april, maar Alynda stelt vast dat ze ten opzichte van vorige jaren duidelijk meer vrouwen opvangen. Gesprekken met deze vrouwen laten vooralsnog een heel divers beeld zien qua achtergrond en aanleiding om een beroep op de opvang te doen.
Ervaringsdeskundig
Burgemeester Halsema wordt ook bijgepraat door twee ervaringsdeskundigen van de Straatalliantie: Hamid en Kevin. Beiden kennen het klappen van de zweep. Ze zijn geruime tijd dakloos geweest en maakten vorig jaar zelf nog gebruik van de Winteropvang. Nu zijn ze hier nu actief als cliëntondersteuner. Het is een initiatief van cliënten om ervaringsdeskundigen op een aanvullende en constructieve manier in te zetten bij de uitvoering van de Winteropvang. Dit project heet GPS en dat staat voor Gastfunctie, Peer support en Signalering.
Vertrouwen
‘Als die jongens eenmaal weten dat ik zelf ook in deze situatie heb gezeten, dus een beetje weet wat zij doormaken, dan zijn ze veel opener, dan ontstaat er iets van vertrouwen,’ vertelt Hamid die zelf momenteel in Passantenhotel Boerhaave verblijft. ‘Er is nog altijd veel schaamte onder dakloze mensen. Juist bij mensen die niet onder de brug slapen, maar bij anderen op de bank, in een kelderbox of in een auto. Dakloos zijn is geen stoer verhaal.’
Sterk
‘Vaak werken dakloze mensen gewoon,’ aldus Kevin. ‘Ze wassen zich bij een tankstation, ze douchen op de sportschool. Zo kun je het lang min of meer verborgen houden.’
‘Dat zijn dus mensen die door het CBS nu niet als daklozen worden meegeteld, net als mensen onder de 18 en boven de 65,’ vult Hamid aan. ‘Daarom vinden wij de ETHOS-telling veel beter.’
Burgemeester Halsema begrijpt de terughoudendheid wel, maar vindt schaamte niet nodig. Want als je in dergelijke omstandigheden op straat kunt overleven dan heb je volgens haar veel in je mars. ‘Jullie zijn ontzettend sterk, daar mag je trots op zijn.’
Veilig
De burgemeester merkt op dat er veel beveiligers in het pand aanwezig zijn. Volgens Hamid is het gevoel van veiligheid in de opvang van groot belang voor medewerkers en cliënten. Sommige dakloze mensen aarzelen om gebruik te maken van de Winteropvang. Is het wel verstandig om mijn moeizaam verworven plek in dat bootje op te geven? Wat staat me te wachten in zo’n groot gebouw? Ben ik daar wel veilig?
Fan
Volgens Femke Halsema is een bezoek aan de Winteropvang de juiste remedie tegen het cynisme in de wereld, ‘want jullie zijn allemaal zo aardig.’ Ze had dan ook graag langer willen blijven om nog meer verhalen te horen, maar ze moet naar een volgende afspraak.
Voordat het zover is wil Hamid nog graag even op de foto met de burgemeester. ‘Mijn moeder is een enorme fan van Femke Halsema,’ zegt Hamid, ‘dus deze kans kan ik niet laten lopen.’
En zo geschiedde.