Pedro da Cunha werkt als begeleider bij de Transformatorweg van HVO-Querido. Eerst bij de Winteropvang, nu bij de zogeheten overbruggingsplekken aldaar. Pedro weet uit eigen ervaring wat de impact van een kwetsbaarheid is. Daarover heeft hij een persoonlijke en emotionele theatervoorstelling gemaakt vol ervaring, kracht en hoop: De onvergetelijke put.
Jailson Pedro da Cunha (1973) wordt onder een ongelukkig gesternte geboren in het noorden van Brazilië. Zijn moeder wil niks van hem weten en laat hem na de bevalling achter in het ziekenhuis. Al vroeg in zijn leven beseft Pedro dat hij anders is dan de meeste mensen om hem heen. ‘Ik kwam gebroken in het leven, in een wereld waarin de liefde werd genegeerd,’ vertelt Pedro. ‘Toen ik tien jaar was wilden mijn vader en allerlei andere mensen dat ik meedeed met voetballen. Ik kon dat niet, voetbal zat helemaal niet in mijn systeem. Toen ben vreselijk uitgejouwd en gepest en dat is mijn hele jeugd zo gebleven. Dit jongetje is anders. Mensen vonden mij niet zomaar anders, ze verbonden er ook een oordeel aan. Ze vonden mij verkeerd.
Ik voel me nog steeds anders, dat blijft soms verwarrend, ik voel me vierkant in een ronde wereld.’
Liefde
‘In 2003 ben ik in Nederland gekomen,’ vervolgt Pedro. ‘Meer dan twintig jaar geleden alweer, maar soms lijkt het wel gisteren. Ik kwam hier vanwege de liefde, althans zo leek het toen. We hebben elkaar ontmoet in Brazilië, kregen een relatie en ik ben met hem meegegaan naar Nederland. Ik wist er helemaal niks van. Vrienden van mij woonden in Amerika, daar kon ik me iets bij voorstellen, maar Nederland, nee.’
‘In het begin leek het een sprookje. Hij verdiende veel geld. We vlogen businessclass, onze hotels hadden vijf sterren. Maar toch werd ik na een tijdje steeds ongelukkiger. Dat lijkt ondankbaar, maar het komt bij mij door allerlei onverwerkte conflicten uit het verleden. Dat worden trauma’s. Dat gaat van kwaad tot erger.
Pas in Nederland, ik werd 28, heb ik voor het eerst mijn verjaardag gevierd. Ik was wel uit Brazilië, maar Brazilië was nog niet uit mij.’
Pedro da Cunha bij de Transformatorweg
Niet voelen
‘Heel lang heb ik in de weerstand-modus gestaan. Bij mij begon het met drinken en daarna ging ik andere drugs gebruiken,’ aldus Pedro. ‘Ik gebruikte om niet te voelen. Ik voelde me dood zonder dat ik dood was. Dat heb ik zo’n tien jaar gedaan. Echt dakloos op straat ben ik niet geweest, maar ik heb wel in parken geslapen. Meestal ging ik dan daten, ook met lelijke, stomme mannen, om in ieder geval eten, onderdak en een slaapplaats te hebben. Ik ben daar niet trots op.’
Passie
‘Mijn werk als begeleider bij de Transformatorweg van HVO-Querido is mijn eerste baan in lange tijd die ik zelf vol overgave heb gekozen. Hier kan ik me nuttig maken, hier kan ik wat betekenen voor andere mensen. Hier ligt mijn passie.
Door mijn eigen levensloop weet ik een beetje hoe de mensen die bij de Transformatorweg komen zich voelen. Want ik ben daar ook geweest. De mensen hier zijn dankbaar voor een beetje medemenselijkheid.’
Pittig
‘De Transformatorweg zie ik als een plek om te resetten,’ vertelt Pedro. ‘Mensen die van de straat komen, kunnen hier tot rust komen. Hierna kun je je leven een nieuwe draai geven. Of nog gekker gaan doen, dat kan ook. De meeste mensen hier hebben veel meegemaakt. Ze leiden een heel pittig leven. Of het nu door hun eigen keuzes komt of door de omstandigheden, dat maakt niet uit. Ik veroordeel nooit.’
Herstel
‘Op 21 mei 2016 ben ik begonnen aan mijn herstel. Toen werd ik voor het eerst een beetje wijs en erkende ik dat ik hulp nodig had. Hulp durven vragen is een belangrijke stap. Andere mensen kunnen jou niet uit de put trekken, dat moet je zelf doen. Maar je kunt er wel hulp bij gebruiken.
Ik ben naar Trubendorffer verslavingszorg gegaan. Vanaf dat moment durf ik weer steeds meer te voelen. Steeds meer was ik omringd door mensen die clean zijn. Ik begon mensen bij mij thuis uit te nodigen. Kom naar mijn huis, dan gaan we samen eten en leuke dingen doen.
Als ik kan veranderen, dan kunnen jullie het ook.’
De onvergetelijke avond
‘Ik begon thuis bijeenkomsten te organiseren vol liefde, hoop en kracht,’ vertelt Pedro. ‘Dat groeide en groeide en werd steeds groter. Op een gegeven moment was het elke maand. De onvergetelijke avond heette dat, in feite de voorloper van de huidige voorstelling.
In die tijd was ik zoekende hoe ik mijn ervaringen in een fysieke, visuele vorm kon gieten. Ik begon te schrijven. In mijzelf voelde ik een conflict: aan de ene kant was ik midden in de maatschappij, aan de andere kant zat ik diep in de put. Dat dubbele gevoel, die tweeslachtigheid heb ik proberen te vangen in deze voorstelling.
Toen het script klaar was heb ik mensen benaderd om mij te helpen bij het realiseren van deze droom.’
Breed
Affiche van de voorstelling
‘Iedereen heeft een eigen put. Bij mij bestaat de put vooral uit pijn en afwijzing. De voorstelling De onvergetelijke put gaat dan ook niet alleen over verslaving of dakloosheid. Het gaat over alle vormen van kwetsbaarheid en spreekt daarom een breed publiek aan, hoop ik. Veel mensen zullen zich erin herkennen.
Ik speel toneel, maar het is ook echt. Het is een herhaling van wat ik heb meegemaakt. Het stuk gaat over serieuze dingen, maar het is ook grappig. Ik wil andere mensen inspireren. Als ik maar één persoon in de zaal echt weet te raken, dan is mijn doel bereikt.’
Welkom
‘We hebben deze voorstelling al voor tweehonderd medewerkers van het Leger des Heils gespeeld,’ zegt Pedro. ‘En ook een paar scènes uit het stuk voor mijn collega’s, bij de afsluiting van de Winteropvang. Zij vonden het supervet.
Begin juni gaan we De onvergetelijke put spelen voor het management van HVO-Querido.
Op zaterdag 14 juni is iedereen van harte welkom in Zaandam om de voorstelling bij te wonen.’
Toegangskaarten
Klik hier voor kaarten voor de voorstelling.
De onvergetelijke put
zaterdag 14 juni 2025 van 18:30 tot 19:45 uur
Zaans Toneelhuis, Cornelis van Uitgeeststraat 2, 1508 EH Zaandam
