Via het project Fit Gebit van HVO-Querido kregen de afgelopen twee jaar tientallen cliënten een opknapbeurt van hun gebit. Een van hen is Abdel ‘Appie’ Karim, die dankzij de tandartsbehandelingen de vicieuze cirkel waarin hij zat, kon doorbreken. ‘De oude Appie is weer terug.’
Abdel Karim (49), beter bekend als ‘Appie’, is er niet de man naar om vals bescheiden te zijn. ‘Zeker in mijn jonge jaren had ik vaak verkering, dat is een feit. Vaak vielen vrouwen voor mijn mooie glimlach. Ik weet nog dat een prachtige vrouw tegen me zei: ‘Abdel, ik vind je mooi, maar ik vind je gebit nog mooier.” Het gebit van Karim was altijd zijn trots, maar dat veranderde in de afgelopen twintig jaar. ‘Ik verloor de ene na de andere tand en kies. Mijn gebit werd smerig. Echt een drama.’
Jongensachtig
Begin dit jaar kreeg Karim via het project Fit Gebit van HVO-Querido een serie tandartsbehandelingen aangeboden. ‘Ik heb nu weer een mooi gebit.’ Karim, een beer van een kerel, vertelt het in de opvang voor ongedocumenteerden van HVO-Querido in Amsterdam Nieuw-West, waar hij verblijft. Op deze zonnige dag is hij gekleed in een camping-outfit: een kort Adidas-sportbroekje en een strak shirt dat zijn gespierde bovenarmen vrijlaat. Regelmatig verschijnt er een jongensachtige grijns op zijn gezicht, die de bovenste tandenrij van zijn nieuwe gebit zichtbaar maakt.
Stateloos
Dolgraag was Karim twintig jaar geleden al naar de tandarts gegaan. ‘Maar daar had ik geen geld voor.’ Een tandartsverzekering afsluiten, zat er ook niet in. ‘Ik heb geen recht op gewone sociale voorzieningen.’ Karim is stateloos. Zowel Nederland als zijn geboorteland Algerije erkent hem niet. In de jaren tachtig verliet hij het toen onrustige Algerije. Na omzwervingen door Frankrijk kwam hij zestien jaar geleden in Nederland aan. In totaal bracht hij vijf jaar van zijn leven in vreemdelingendetentie door.
Abdel ‘Appie’ Karim
Onzeker
Karim was begin dertig toen zijn gebit hard achteruit ging. Met de teloorgang van zijn gebit brokkelde ook zijn zelfvertrouwen af. ‘Een keer weigerde een vrouw me te kussen, omdat ze mijn gebit niet fris vond. Dat soort ervaringen maakte me onzeker.’
Voor zijn gebitsrenovatie zat Karim vaak slecht in zijn vel. ‘Ik belandde regelmatig in een vicieuze cirkel en mijn gebit speelde daar een grote rol in. Je staat voor de spiegel en denkt: mijn gebit ziet er niet uit en iedereen ziet het. Als twee mensen lachten en ik het gevoel had dat ze even mijn kant opkeken, dacht ik: ze lachen me uit, omdat ik een slecht gebit heb. Ik was er constant mee bezig. Het ging in mijn psyche zitten.’
Uit balans
Om die reden meed Karim soms sociale situaties. ‘Als het in de sportschool te druk was, maakte ik rechtsomkeert. Ik zonderde mezelf af en dan kwam ook de eenzaamheid om de hoek kijken. Bovendien had ik teveel tijd om over mijn problemen na te denken, problemen die ik door mijn stateloze status genoeg heb.’ Om de pijn te verdoven en aan zijn negatieve gedachten te ontsnappen, ging Karim meer drinken en ‘verdovende middelen’ gebruiken. ‘Ik raakte nog meer uit balans en leefde steeds meer in mijn eigen wereld.’ Naast psychische problemen leverde zijn gebit hem ook praktische problemen op. ‘Ik kon niet meer alles eten. Ik vind een biefstukje heerlijk, maar dan moet je wel goed kunnen kauwen. Dat is bijzonder lastig en pijnlijk als je tanden en kiezen mist en ontstoken tandvlees hebt.’ Ook kreeg hij gezondheidsklachten. ‘Door al die ontstekingen en bacteriën had ik vaak last van mijn maag.’
Bekende Nederlanders
Toen HVO-Querido hem zo’n halfjaar geleden in het kader van Fit Gebit benaderde, hoefde hij er geen seconde over na te denken. Meerdere malen meldde hij zich om 08:00 uur ’s ochtends bij Tandartsenpraktijk Liem-Oei aan de Koninginneweg in Amsterdam-Zuid. ‘Die praktijk zit middenin zo’n chique buurt. Ik zat in een wachtkamer met kunstwerken en dacht: Appie, hoe ben jij hier nu terechtgekomen?’ In di wachtkamer zaten allemaal bekende Nederlanders, samen met Appie. Het is een gekke wereld, hè.’
Wereldgozer
Met de tandarts die hem behandelde, had hij meteen een klik. ‘Hij is echt een wereldgozer die mijn leven heeft veranderd. Een gebit lijkt misschien iets kleins, maar dat is het voor mij niet. Dit gaat niet over een paar tanden, maar over mijn verstoorde zelfbeeld waar ik al jaren mee worstel.’
Glimlach
Begrijp Karim niet verkeerd. ‘Het is niet zo dat ik nu met mijn nieuwe gebit hele dagen juichend over straat loop. De situatie waarin ik me zonder verblijfspapieren bevind, bezorgt me regelmatig hoofdpijn. Wel kan ik er beter mee omgaan. Ik heb meer zelfvertrouwen en sta positiever in het leven. De vicieuze cirkel is doorbroken.’
Als Karim nu voor de spiegel staat, ziet hij een knappe man. ‘Dat vindt mijn vriendin ook, die ik sinds kort heb. Ze vindt dat ik een mooie glimlach heb, dat heeft ze letterlijk tegen me gezegd. De oude Appie is weer terug.’
Tandarts Timothy Liem
‘Fit Gebit is fantastisch project’
‘Een wereldgozer die mijn leven positief veranderd heeft.’ Abdel Karim komt superlatieven tekort als hij over de tandarts praat die zijn gehavende gebit renoveerde. ‘Dat ik een positieve bijdrage heb geleverd in een moeilijke periode voor meneer Karim, stemt me zeer gelukkig’, reageert Timothy Liem, de tandarts in kwestie. ‘Het grootste compliment dat je in mijn vak kunt krijgen, is de dankbaarheid van de mensen die je behandelt.’
Liem had een klik met Karim. ‘Hij is wel een van mijn favorietjes bij HVO-Querido. Altijd vrolijk, altijd dankbaar.’ De behandeling van Karim was arbeidsintensief. ‘Hij is hier volgens mij zes keer geweest. Uiteindelijk ben ik heel tevreden over het gebitje, de prothese die we voor hem hebben gemaakt.’
Lagere prijzen
Liem is verbonden aan de Liem-Oei Tandartspraktijk aan de Koninginneweg in Amsterdam Zuid, een familiebedrijf dat al drie generaties tandzorg levert. De praktijk werkt al geruime tijd mee aan het project Fit Gebit van HVO-Querido. ‘We vinden het fantastisch dat HVO-Querido hier geld en tijd insteekt. Als de cliënt het niet kan betalen, betaalt HVO-Querido de vergoeding. Wij proberen op onze beurt die vergoeding zo laag mogelijk te houden door niet alle toeslagen, zoals verdovingen, tot in de puntjes te noteren. Ook hebben we voor cliënten van HVO-Querido een lagere prijsafspraak kunnen maken met het laboratorium dat onze protheses maakt.’
Quitte is prima
Liem vroeg voor HVO-Querido gratis poetsmaterialen en tandenstokers aan bij bedrijven waar de tandartspraktijk mee samenwerkt. ‘Voor ons is dat een kleine moeite. Zo helpt iedereen elkaar een handje en hopen we dat HVO-Querido zoveel mogelijk geld overhoudt om zoveel mogelijk mensen te behandelen. Als wij quitte spelen, vinden we het prima.’
